نویسنده: نگار دادفر
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا
در هفته‌های اخیر که بازار شایعات داغ داغ بود، شایعه‌ای با سرعت در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شد مبنی بر اینکه یک شهاب سنگ بزرگ در دهم اردیبهشت ماه با زمین برخورد خواهد کرد که باعث نابودی آن می‌شود. اما واقعیت ماجرا چیست؟
www.instagram.com/p/B_kUUlxJYqX/?igshid=4uq87cghoffo
در دانش ستاره شناسی به سنگ‌های بسیار بزرگ آسمانی که با قطری معادل چند کیلومتر اغلب در کمربندی موسوم به"کمربند سیارک‌ها" واقع در بین سیاره بهرام (مریخ) و هرمز (مشتری) قرار دارند، سیارک گفته می‌شود اما گاهی جاذبه قدرتمند خورشید این سیارک‌ها را از مدار خود خارج ساخته و به مرزهای داخلی منظومه شمسی که زمین نیز در آن قرار دارد می‌کشاند که اگر مدار آن‌ها با مدار زمین تلاقی داشته باشد، ممکن است روزی برای زمین خطرناک باشند؛ البته چنین امری بسیار نادر است. سیارکی که اخیرا بسیار خبرساز و جنجالی شده بود، (1998OR) 52768 نام دارد که همان گونه که از نحوه نامگذاری آن نیز پیداست، نخستین بار در سال ۱۹۹۸ میلادی رصد شد. بر اساس محاسبات عددی و بررسی مدار این سیارک، زمان عبور آن از نزدیک زمین، ۲۹ آوریل ۲۰۲۰ (۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۹) و با سرعت بیش از ۳۱ هزار کیلومتر بر ساعت پیش بینی شده بود. اما شوربختانه کاسبان شایعه با سوء استفاده از این خبر و آسمان به ریسمان بافتن، مدعی شده بودند شهاب سنگ بزرگی در تاریخ مذکور با زمین برخورد خواهد کرد. این شایعه در روزهایی که مردم میهن عزیزمان جهت مقابله با بیماری کرونا مجبور به ماندن در خانه بودند، باعث ایجاد اضطراب و دلهره در بسیاری از افراد شد. برخی نیز بدون آگاهی از صحت و سقم موضوع، با انتشار آن در شبکه‌های اجتماعی مشکل را دو چندان کردند و این باعث شد مهم‌ترین سوالی که در هفته‌های اخیر مکرر از ما پرسیده شود، در مورد همین شایعه باشد. در اینجا باید به این نکته مهم اشاره کرد که وقتی گفته می‌شود جرمی از "فاصله نزدیک" زمین عبور می‌کند، این فاصله با توجه به مقیاس‌های عظیم کیهانی است وگرنه همین سیارک با قطر ۱.۸ تا ۴ کیلومتر در نزدیک‌ترین حالت، از فاصله ۶.۳ میلیون کیلومتری زمین عبور می‌کند. این فاصله معادل ۱۶ برابر فاصله زمین تا ماه است و قطعا هیچ خطری برای زمین محسوب نمی‌شود اما در صورتی که با زمین برخورد می‌کرد، با یک فاجعه عظیم جهانی رو به رو می‌شدیم. البته حتی اگر تحلیل مداری و محاسبات ریاضی بیانگر این حقیقت باشد که در آینده احتمال برخورد سیارکی با زمین وجود دارد، می‌توان با روش‌های مختلف از جمله پرتاب فضاپیما و کوبیدن آن به سیارک یا انفجار بمب اتمی در نزدیکی سیارک، مسیر آن را از برخورد با زمین منحرف ساخت که خوشبختانه تاکنون چنین سیارکی زمین را تهدید نکرده که دانشمندان بخواهند این ایده‌ها را عملیاتی کنند. در پایان باید نوید این خبر را داد که بر اساس محاسبات ستاره شناسان، تا ۲۰۰ سال آینده خطر برخورد هیچ سیارکی با زمین وجود ندارد؛ حقیقتی تلخ برای شایعه سازان که می‌تواند تا سال‌ها بساط خرافه گویی آن ها را جمع کند. پس با خیال راحت و آسوده می‌توانید به امور زندگی خود بپردازید چرا که چشمان تیزبین و همیشه بیدار ستاره شناسان در سرتاسر این کره خاکی که ۲۴ ساعت شبانه روز و ۷ روز هفته سیارک‌های بالقوه خطرناک را پایش می‌کنند، اجازه وقوع چنین فجایع انسانی را نخواهند داد.
هفته نامه فسامهر، شماره ۱۵۵
