بارش شهابی جباری یکی از بارش‌های سالانه است که با توجه به اینکه کانون بارش در صورت فلکی جبار (شکارچی) قرار دارد، به این نام نامگذاری شده است. دوره فعالیت این بارش هر ساله ۱۰ مهر آغاز می‌شود و ۱۶ آبان پایان می‌‌پذیرد که در این بین، سحرگاه ۳۰ مهر به اوج خود می‌رسد. مهم‌ترین دلیلی که باعث می‌شود این بارش شهابی بر خلاف صورت فلکی هم نامش چندان مشهور نباشد، پایین بودن "نرخ ساعتی سرسویی" (ZHR) آن است که در حدود ۲۰ شهاب در ساعت می‌باشد. ( مقایسه کنید با نرخ ساعتی سرسویی بارش شهابی برساوشی که حدود ۱۲۰ شهاب است) اما با این وجود تماشای شهاب‌های سریع آن، که با سرعت تقریبی و میانگین ۶۶ کیلومتر بر ثانیه همچون تیری تاریکی دل آسمان شب را می‌شکافند، خالی از لطف نیست.
منشا این بارش پاییزی، دنباله‌دار شناخته شده‌ی "هالی" است که در دو نقطه از نزدیکی زمین عبور می‌کند و دو بارش شهابی "جباری" و "اِتا دلوی" را به وجود می‌آورد.
همانگونه که در تصویر نیز مشاهده می‌کنید، کانون بارش جباری در نزدیکی ستاره سرخ فام صورت فلکی شکارچی یعنی ستاره "اِبط الجوزا" (Betelgeuse) قرار دارد که به دلیل "اثر پرسپکتیو" اینگونه به نظر می‌رسد که شهاب‌ها از این نقطه‌ی آسمان خارج می‌شوند. البته همیشه به خاطر داشته باشید که برای دیدن شهاب‌ها، نباید به کانون بارش خیره شد.
با این تفاسیر، همزمان با طلوع کانون بارش از سمت شرقِ شمالِ شرق (ENE) تا سپیده دم سه شنبه ۳۰ مهر فرصت دارید نظاره گر شهاب‌های جباری باشید. این بارش در سحرگاه به اوج خود می‌رسد البته حتی اگر وضعیت آب و هوا بر وفق مراد ستاره شناسان و علاقه مندان به نجوم باشد که برخی اوقات نیست! نور ماه با فاز تقریبی ۵۰ درصد باعث خواهد شد برخی شهاب‌های کم نور دیده نشوند. اما باز هم ناامید نشوید؛ افرادی که فقط یکبار بارش‌های شهابی را به تماشا نشسته‌اند، تصدیق می‌کنند که دیدن حتی یک شهاب هم لذت و هیجان وصف ناپذیری دارد. برای دیدن و یا عکس برداری از این شهاب‌ها تا جایی که برایتان میسر است از مناطق پرجمعیت شهری و آلودگی‌های نوری فاصله بگیرید و منطقه‌ای امن، مناسب و صد البته بسیار تاریک در خارج از شهر را انتخاب کنید. البته حواستان به سرمای هوا نیز باشد چرا کم برودت هوا در مناطق خارج از شهر، پایین تر از مناطق شهری است. این نکته مهم را مثل همیشه باید یادآور شوم که تماشای بارش شهابی به هیچ ابزار اپتیکی نیاز ندارد. بهترین ابزار، چشمان تیزبین و مشتاق خودتان است.
سجاد صیادی
سردبیر ستاره شاسی فسا
