M42 سحابی بزرگ جبار

سحابی بزرگ جبار که یک منطقه عظیم و نزدیک برای تولد ستاره‌هاست، احتمالاً معروف‌ترین سحابی در دنیای نجوم است.

در اینجا، گازهای درخشان دور ستاره‌های جوان و داغی که در لبه یک ابر مولکولی بین‌ ستاره‌ای بزرگ قرار دارند، دیده می‌شوند. این ابر تنها ۱۵۰۰ سال نوری با ما فاصله دارد. در تصویری که به نمایش گذاشته شده و رنگ‌ها بر اساس تابش اکسیژن و هیدروژن انتخاب شده‌اند، رشته‌ها و ورقه‌های غبار و گاز به وضوح دیده می‌شوند.

سحابی بزرگ جبار را می‌توان با چشم غیر مسلح در نزدیکی کمربند سه‌ ستاره‌ای معروف صورت فلکی جبار پیدا کرد. علاوه بر اینکه این سحابی یک خوشه باز و روشن از ستاره‌ها به نام "تراپزیوم" را در خود جای داده، تعداد زیادی مهدکودک ستاره‌ای نیز در آن وجود دارد.

این مهدکودک‌ها شامل مقدار زیادی گاز هیدروژن، ستاره‌های جوان داغ، پروپلییدها و جت‌های ستاره‌ای هستند که مواد را با سرعت بالا به بیرون پرتاب می‌کنند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

نقطه سیاه روی مشتری چیه؟

کسی دقیق نمی‌دونه. وقتی فضاپیمای جونو ناسا از کنار مشتری عبور می‌کرد، تصویری از یک ابر خیلی تاریک گرفت که به طور غیر رسمی بهش "پرتگاه" میگن.

الگوهای ابری اطراف نشون میدن که این پرتگاه در مرکز یک گردباد قرار داره. از اونجایی که بخش‌های تاریک در جو مشتری معمولاً عمیق‌تر از بخش‌های روشن هستن، ممکنه این پرتگاه واقعاً یه حفره عمیق باشه، اما تا وقتی شواهد بیشتری به دست نیاد، این فقط یه حدس و گمانه.

اطراف پرتگاه رو ابرهای پیچ‌ در پیچ و سیستم‌های طوفانی دیگه احاطه کردن که بعضی از اون‌ها با ابرهای روشن و مرتفع پوشیده شدن. این تصویر در سال ۲۰۱۹ گرفته شده، زمانی که جونو فقط حدود ۱۵ هزار کیلومتر بالای ابرهای مشتری بود. عبور نزدیک بعدی جونو از کنار مشتری حدود سه هفته دیگه خواهد بود.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

زحل در شب

زحل در آسمان شب زمین خیلی درخشان است. وقتی با تلسکوپ به این سیاره بزرگ گازی و حلقه‌های زیبایش نگاه می‌کنیم، همیشه در مهمانی‌های ستاره‌شناسی توجه همه را به خودش جلب می‌کند.

اما این نمای فوق‌العاده از حلقه‌ها و سمت شب زحل از تلسکوپ‌های روی زمین ممکن نیست. از داخل منظومه شمسی، تلسکوپ‌ها فقط می‌توانند سمت روز زحل را نشان دهند. در واقع، این تصویر از هلال باریک زحل که سایه شب روی حلقه‌های گسترده و پیچیده‌اش افتاده، توسط فضاپیمای کاسینی گرفته شده است.

این فضاپیمای رباتیک که از زمین فرستاده شده بود، ۱۳ سال در مدار زحل بود تا اینکه در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۷ به سمت جو این سیاره گازی هدایت شد و در آن فرو رفت.

این موزاییک زیبا از تصاویری تشکیل شده که دو روز قبل از پایان مأموریت کاسینی توسط دوربین زاویه باز آن ثبت شده است. شب زحل دوباره دیده نخواهد شد تا زمانی که فضاپیمای دیگری از زمین به آنجا نرود.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

کهکشان مارپیچی NGC6744

کهکشان مارپیچی بزرگ و زیبای NGC6744 حدود ۱۷۵ هزار سال نوری قطر دارد، که از کهکشان راه شیری ما هم بزرگ‌تر است.

این کهکشان در فاصله‌ای حدود ۳۰ میلیون سال نوری در صورت فلکی جنوبی طاووس قرار دارد، اما با یک تلسکوپ کوچک فقط به شکل یک لکه کم‌ رنگ دیده می‌شود.

در این تصویر بسیار دقیق و عمیق، دیسک این کهکشان را که کمی به سمت ما کج شده، می‌بینیم. این عکس تلسکوپی به اندازه تقریبی یک ماه کامل در آسمان وسعت دارد. در این تصویر، هسته زرد و کشیده کهکشان که نور ستارگان پیر و سرد را منعکس می‌کند، به وضوح دیده می‌شود.

بیرون از هسته، بازوهای مارپیچی بزرگ پر از خوشه‌های ستاره‌ای جوان آبی و مناطق صورتی رنگی هستند که در آن‌ها ستاره‌های جدید در حال شکل‌ گیری‌اند.

یکی از بازوهای کهکشان به سمت کهکشان کوچکتر NGC6744A در بالا سمت چپ کشیده شده است. این کهکشان همراه NGC6744 شباهت زیادی به کهکشان اقماری راه شیری، یعنی "ابر ماژلانی بزرگ" دارد.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

ستاره ریگل و سحابی سر جادوگر!

در نور ستارگان، این تصویر عجیب و غریب در تاریکی می‌درخشد و با نمای کج و معوج خود، نام معروفش یعنی "سحابی سر جادوگر" را به یاد می‌آورد.

در واقع، این تصویر جذاب تلسکوپی این‌ طور به نظر می‌رسد که جادوگری نگاهش را به ستاره‌ی درخشان ریگل در صورت فلکی شکارچی دوخته است. این سحابی که به طور رسمی با نام IC 2118 شناخته می‌شود، حدود ۵۰ سال نوری وسعت دارد و از ذرات غبار میان‌ ستاره‌ای تشکیل شده که نور ریگل را بازتاب می‌دهند.

رنگ سحابی سر جادوگر نه تنها به خاطر نور آبی شدید ریگل است، بلکه به این دلیل است که ذرات غبار نور آبی را بهتر از نور قرمز پراکنده می‌کنند. همین فرآیند فیزیکی باعث می‌شود که آسمان روز زمین هم آبی به نظر برسد، هر چند در جو زمین مولکول‌های نیتروژن و اکسیژن این پراکندگی را ایجاد می‌کنند. ریگل و این جادوگر کیهانی پر از غبار حدود ۸۰۰ سال نوری از ما فاصله دارند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

سحابی حباب (NGC7635)

چی باعث شده این حباب بزرگ فضایی به وجود بیاد؟ این شکل جذاب و شبیه به سر که به خاطر بادهای یک ستاره به وجود آمده، به نام NGC7635 ثبت شده ولی به‌طور ساده بهش سحابی حباب میگن.

این تصویر زیبا با استفاده از نوردهی طولانی گرفته شده تا جزئیات پیچیده این حباب کیهانی و محیط اطرافش رو نشون بده. با وجود اینکه به نظر ظریف میاد، این حباب با قطر ۱۰ سال نوری نشان دهنده فرآیندهای خشنی است که در حال رخ دادنه.

در اینجا، بالای مرکز حباب و کمی به سمت راست، یک ستاره‌ی داغ و درخشان درون غبار بازتاب‌ دهنده‌ی سحابی قرار گرفته است. بادهای شدید ستاره‌ای و تابش قوی از این ستاره که احتمالاً ۱۰ تا ۲۰ برابر خورشید جرم داره، باعث شده ساختار گازهای درخشان در برابر مواد متراکم‌تر در یک ابر مولکولی اطرافش شکل بگیره.

این سحابی جذاب فقط ۱۱۰۰۰ سال نوری با ما فاصله داره و در جهت صورت فلکی قهرمان‌گونه‌ی ذات‌الکرسی قرار گرفته است.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

NGC 602: ستاره‌ها در برابر ستون‌ها از نگاه تلسکوپ وب

ستاره‌ها در حال نابود کردن ستون‌ها هستند. به طور دقیق‌تر، بعضی از ستاره‌های تازه متولد شده در مرکز تصویر، نوری بسیار قوی از خود ساطع می‌کنند که باعث تبخیر گاز و غبار در ستون‌های اطراف می‌شود. در عین حال، خود ستون‌ها هم هنوز در تلاش هستند که ستاره‌های جدیدی بسازند.

این صحنه در خوشه ستاره‌ای NGC 602 رخ می‌دهد و این تصویر جدید توسط تلسکوپ فضایی وب در چندین رنگ مادون قرمز گرفته شده است.

برای مقایسه، تصویری دیگر از همین خوشه ستاره‌ای که قبلاً توسط تلسکوپ فضایی هابل در نور مرئی ثبت شده بود، نیز وجود دارد. NGC 602 در نزدیکی لبه ابر ماژلانی کوچک (SMC) قرار دارد، که یک کهکشان کوچک و همسایه راه شیری ما است.

در فاصله تخمینی ابر ماژلانی کوچک، این تصویر حدود ۲۰۰ سال نوری را پوشش می‌دهد. همچنین مجموعه‌ای جذاب از کهکشان‌های پس‌زمینه نیز قابل مشاهده هستند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

استیو: رودخانه‌ای درخشان بر فراز فرانسه

گاهی اوقات یک رودخانه از گاز داغ بالای سرت جریان پیدا می‌کند. این رودخانه باعث ایجاد پدیده‌ای به نام "افزایش سرعت انتشار حرارتی قوی" یا همان استیو (STEVE) می‌شود که به رنگ‌های قرمز، سفید و صورتی می‌درخشد.

هنوز دانشمندان به طور کامل نمی‌دانند "استیو" چطور کار می‌کند، اما شواهد اخیر نشان می‌دهد که این درخشش به دلیل جریان سریع یون‌های داغ در ارتفاع بیش از صد کیلومتری در جو زمین، یعنی در یونوسفر، ایجاد می‌شود. درخشش قرمز کم‌ رنگ‌تر و گسترده‌تر ممکن است به استیو مرتبط باشد یا شاید هم به پدیده‌ای به نام "قوس قرمز پایدار شفق" (SAR) که به گرما مربوط است، ارتباط داشته باشد.

این عکس که اوایل این ماه در منطقه Côte d'Opale فرانسه گرفته شده، یک ترکیب دیجیتالی با زاویه باز است که در زمان شکل‌گیری قوس استیو تقریباً بالای سر گرفته شده.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

ال‌دی‌ان ۴۳: سحابی خفاش کیهانی

ترسناک‌ترین سحابی در کهکشان کدام است؟
یکی از گزینه‌ها، سحابی ال‌دی‌ان ۴۳ است که شباهت شگفت‌ انگیزی به یک خفاش بزرگ کیهانی دارد که در میان ستارگان در شب تاریک هالووین پرواز می‌کند. این ابر مولکولی در فاصله حدود ۱۴۰۰ سال نوری از ما و در صورت فلکی مارافسای قرار دارد.

این ابر آنقدر متراکم است که نه تنها نور ستارگان پس‌ زمینه را مسدود می‌کند، بلکه حتی جلوی نور گازهای اطراف که توسط سحابی بازتابی نزدیک به نام ال‌ بی‌ ان ۷ روشن شده‌اند را هم می‌گیرد. اما بر خلاف ظاهر ترسناک، این رشته ۱۲ سال نوری از گاز و غبار در واقع یک زایشگاه ستاره‌ای است.

خفاش کیهانی با نوری عجیب و غریب می‌درخشد، چرا که از درون توسط گره‌های متراکم گازی روشن شده که به تازگی ستاره‌های جوانی را در خود تشکیل داده‌اند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

اشباحی در صورت فلکی ذات‌ الکرسی

این شکل‌های درخشان و جاری در مقیاس کیهانی شبیه به اشباح به نظر می‌رسند. در این تصویر تلسکوپی از سمت صورت فلکی ذات‌ الکرسی، ابرهای رنگارنگ IC 59 (سمت چپ) و IC 63 که شبیه به دنباله‌دار هستند، دیده می‌شوند.

این ابرها حدود ۶۰۰ سال نوری از ما فاصله دارند و در واقع اشباح نیستند، اما به آرامی در حال ناپدید شدن هستند. تحت تأثیر تابش‌های پر انرژی از ستاره‌ی داغ و درخشان گاما کاس.

این ستاره فقط ۳ تا ۴ سال نوری از این سحابی‌ها فاصله دارد و در بالای لبه‌ی سمت راست تصویر قرار گرفته است. IC 63 که کمی نزدیک‌تر به گاما کاس است، بیشتر به خاطر نور قرمز H-alpha شناخته می‌شود که زمانی تولید می‌شود که اتم‌های هیدروژن که توسط تابش فرابنفش ستاره یونیزه شده‌اند، دوباره با الکترون‌ها ترکیب می‌شوند.

 

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

خوشه ستاره‌ای کروی NGC6752

حدود ۱۳ هزار سال نوری دورتر، در راستای صورت فلکی جنوبی طاووس، خوشه ستاره‌ای کروی NGC6752 در هاله کهکشان راه شیری ما قرار دارد. این خوشه بیش از ۱۰ میلیارد سال قدمت دارد و بعد از خوشه‌های امگا قنطورس، ۴۷ توکانا و مسیه ۲۲، چهارمین خوشه درخشان در آسمان شب زمین است.

این خوشه بیش از ۱۰۰ هزار ستاره را در یک کره به قطر حدود ۱۰۰ سال نوری در خود جای داده است. بررسی‌های تلسکوپی از NGC6752 نشان داده که بخش قابل توجهی از ستاره‌های نزدیک به مرکز خوشه، سیستم‌های چند ستاره‌ای هستند.

همچنین ستاره‌های آبی رنگی به نام "آواره‌های آبی" در این خوشه دیده شده‌اند؛ این ستاره‌ها به نظر می‌رسد که خیلی جوان و پرجرم‌تر از آن باشند که در خوشه‌ای با این قدمت وجود داشته باشند، چرا که انتظار می‌رود ستاره‌های این خوشه حداقل دو برابر خورشید سن داشته باشند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

NGC7293: سحابی هلیکس

فقط ۷۰۰ سال نوری از زمین به سمت صورت فلکی دلو، یک ستاره در حال مرگ است. این ستاره که زمانی شبیه خورشید بود، در چند هزار سال آخر عمرش سحابی هلیکس را به وجود آورده است.

این سحابی که با نام NGC7293 [و #سحابی_چشم_خدا] هم شناخته می‌شود، نمونه‌ای نزدیک و خوب از یک سحابی سیاره‌ای است که در مرحله آخر تکامل ستاره‌ها شکل می‌گیرد.

در این تصویر عمیق، با ترکیب داده‌های باند باریک از خطوط انتشار، اتم‌های هیدروژن به رنگ قرمز و اتم‌های اکسیژن به رنگ‌های آبی - سبز، جزئیات جذابی از هلیکس دیده می‌شود. از جمله بخش درخشان داخلی که حدود ۳ سال نوری قطر دارد.

نقطه سفید در مرکز هلیکس، ستاره داغ و در حال مرگ این سحابی سیاره‌ای است. در نگاه اول، این سحابی ساده به نظر می‌رسد، اما حالا می‌دانیم که ساختار هندسی پیچیده‌ای دارد.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

گرفت

فکر کنید اگر یک راکت بتواند به برج پرتاب خودش برگردد و گرفته شود!

این اتفاق برای اولین بار در جهان، ۱۰ روز پیش افتاد. بعد از اینکه راکت استارشیپ شرکت اسپیس‌ ایکس از سکوی پرتابش در بوکا چیکا ایالت تگزاس بلند شد، طبق برنامه، استارشیپ به دو بخش تقسیم شد و بخش بالایی در اقیانوس آرام فرود آمد. اما تفاوت بزرگ این بود که بخش پایینی، یعنی بوستر سوپر هوی ۱۲ (Super Heavy 12) حدود ۷ دقیقه بعد توسط برج پرتاب گرفته شد.

گرفتن راکت برای استفاده مجدد، یک روش جدید و خلاقانه است که می‌‌تواند هزینه پروازهای فضایی را کاهش داده و موشک‌ها را راحت‌تر قابل استفاده مجدد کند.

ممکن است در آینده از موشک‌های استارشیپ توسط ناسا برای فرستادن فضاپیما به مدار زمین، ماه و حتی سیارات دیگر [مانند بهرام] استفاده شود.

 

برای دیدن این ویدیوی مهیج اینجا کلیک کنید

 

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

M16: ستون‌های آفرینش

این ستون‌های تاریک شاید مخرب به نظر برسند، اما در واقع در حال ساختن ستاره‌ها هستند. این تصویر از سحابی عقاب، ترکیبی از نور مرئی که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده و تصاویر مادون قرمز که توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب ثبت شده است، را نشان می‌دهد.

در این تصویر، گلبول‌های گازی تبخیر شونده (EGGs) که از ستون‌های گاز هیدروژن مولکولی و غبار بیرون می‌آیند، به وضوح دیده می‌شوند. این ستون‌های عظیم چندین سال نوری طول دارند و آن‌قدر متراکم هستند که گازهای داخل آن‌ها تحت تاثیر جاذبه جمع شده و ستاره‌ها را شکل می‌دهند.

در انتهای هر ستون، تابش شدید ستاره‌های جوان و درخشان باعث می‌شود مواد کم‌ چگال تبخیر شوند و گلبول‌های متراکم که محل تولد ستاره‌ها هستند، آشکار شوند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

دنباله‌دار Tsuchinshan-ATLAS بر فراز کالیفرنیا

دنباله‌های دنباله‌دار Tsuchinshan-ATLAS واقعا دیدنی بودند. در این تصویر، دنباله‌دار C/2023 A3 (Tsuchinshan–ATLAS) هفته گذشته در نزدیکی کوه‌های سیرا شرقی در کالیفرنیا، آمریکا، در اوج زیبایی خود ثبت شده است.

این دنباله‌دار نه تنها یک دنباله روشن داشت، بلکه یک دنباله مخالف هم داشت که تقریبا در جهت مخالف قرار گرفته بود. خوشه ستاره‌ای کروی M5 را هم می‌توانید در سمت راست تصویر، در فاصله‌ای دور ببینید.

وقتی دنباله‌دار نزدیک می‌شد، مشخص نبود که آیا این توده یخی در حال فروپاشی به طور کامل از هم می‌پاشد یا نه؛ چون با نزدیک شدن به خورشید گرم می‌شد. در واقعیت، دنباله‌دار زنده ماند و حتی از هر ستاره‌ای در آسمان شب روشن‌تر شد (قدر منفی ۴.۹) اما متاسفانه به قدری نزدیک به خورشید بود که پیدا کردنش برای بسیاری از ناظران عادی سخت بود.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

ماده تاریک در یک جهان شبیه‌سازی‌شده

آیا جهان ما تسخیر شده است؟
شاید اینطور به نظر برسد وقتی به این نقشه ماده تاریک نگاه می‌کنیم، نیروی گرانش ماده تاریک که دیده نمی‌شود، بهترین توضیح برای این است که چرا کهکشان‌ها اینقدر سریع می‌چرخند؟ چرا کهکشان‌ها به دور خوشه‌ها اینقدر سریع می‌چرخند؟ چرا عدسی‌های گرانشی نور را اینقدر قوی منحرف می‌کنند؟ و چرا ماده قابل مشاهده به این شکل در جهان محلی و پس‌ زمینه مایکروویو کیهانی توزیع شده است؟

تصویر ارائه شده از نمایش فضایی "جهان تاریک" در موزه تاریخ طبیعی آمریکا، یک نمونه از این را نشان می‌دهد که چگونه ماده تاریک ممکن است در سراسر جهان ما حضور داشته باشد.

در این تصویر که از یک شبیه‌سازی کامپیوتری دقیق گرفته شده، رشته‌های پیچیده‌ای از ماده تاریک که به رنگ سیاه نشان داده شده‌اند، مانند تار عنکبوت در سراسر جهان پراکنده شده‌اند، در حالی که توده‌های نسبتاً کمیاب ماده باریونی آشنا به رنگ نارنجی دیده می‌شوند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

دنباله‌دار Tsuchinshan-ATLAS از ما دور می‌شود

ین شش تصویر، حرکت روزانه دنباله‌دار C/2023 A3 Tsuchinshan-ATLAS را نشان می‌دهند که در طول هفته گذشته از سیاره ما دور شده است. این عکس‌ها با دوربین و لنز یکسان در تاریخ‌ها و مکان‌های مشخصی در کالیفرنیا، سیاره زمین گرفته شده‌اند.

در سمت راست تصویر، در تاریخ ۱۲ اکتبر این مهمان از ابر دوردست اورت در نزدیک‌ترین فاصله‌اش به زمین، حدود ۷۰ میلیون کیلومتر (تقریباً ۴ دقیقه نوری) قرار داشت. هاله درخشان و دنباله بلند غبارش در آسمان نزدیک به خورشید غروب بود، اما همچنان به راحتی در افق روشن غربی دیده می‌شد.

در روزهای بعد، این دنباله‌دار در حال حرکت به سمت بیرون، به تدریج از دایره‌ البروج بالاتر می‌رود و به سمت شمال در آسمان تاریک‌تر شب‌های غربی حرکت می‌کند، اما کم‌کم از دید محو می‌شود.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

دنباله‌دار Tsuchinshan-ATLAS

در تاریخ ۱۴ اکتبر، گرفتن یک نمای کامل از دنباله‌دار C/2023 A3 Tsuchinshan-ATLAS کار سختی بود. این عکس که بعد از نزدیک‌ترین عبور دنباله‌دار از کنار سیاره ما گرفته شده، تقریبا توانسته این کار را انجام دهد.

با ترکیب دو عکس تله‌فوتو، تصویر حدود ۲۶ درجه از آسمان را از بالا تا پایین پوشش می‌دهد و از سمت غرب به سمت Gates Pass در توسان، آریزونا نگاه می‌کند. در آن شب، تماشاگران دنباله‌دار حتی می‌توانستند خوشه ستاره‌ای کروی M5 و شبح کم‌رنگ دنباله‌دار دوره‌ای 13P Olbers را در نزدیکی مسیر طولانی دنباله‌دار Tsuchinshan-ATLAS با دنباله‌ غبار سفیدش بالای هاله روشن دنباله‌دار تشخیص دهند.

به دلیل زاویه دید و عبور زمین از صفحه مداری دنباله‌دار، Tsuchinshan-ATLAS همچنین یک دنباله معکوس برجسته دارد. این دنباله معکوس از غباری تشکیل شده که قبلاً آزاد شده و در مسیر مدار دنباله‌دار از خورشید دور می‌شود.

 

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

فضاپیمای کلیپر و دنباله‌دار اطلس

فضاپیمای کلیپر ناسا حالا به سمت دنیایی آبی، فراتر از زمین در حرکت است. این فضاپیمای بزرگ در این عکس که یک روز قبل از پرتاب موفقیت‌ آمیز در ۱۴ اکتبر در مرکز فضایی کندی گرفته شده، درون محفظه بار موشک فالکون هوی قرار دارد.

سفر بین‌ سیاره‌ای کلیپر ابتدا آن را به مریخ می‌برد، سپس دوباره به زمین بر می‌گردد و بعد به سمت مشتری حرکت می‌کند. این مسیرها به کمک نیروی جاذبه به کلیپر کمک می‌کنند تا در آوریل ۲۰۳۰ وارد مدار مشتری شود. وقتی کلیپر به مدار مشتری برسد، ۴۹ بار از کنار قمر اروپا عبور می‌کند و این قمر مشتری که یک اقیانوس زیر سطحی دارد را بررسی می‌کند.

این اقیانوس ممکن است شرایطی برای پشتیبانی از حیات را داشته باشد. در پس‌ زمینه این عکس و کنار موشک روشن‌ شده، دنباله‌دار تسوچینسان-اطلس دیده می‌شود که حدود یک روز پس از رسیدن به نزدیک‌ترین فاصله‌اش با زمین گرفته شده است.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

شفق‌های رنگارنگ بر فراز نیوزیلند

گاهی آسمان شب پر از شگفتی می‌شود. مثل آسمان گذرگاه لیندیس در جزیره جنوبی نیوزیلند در یکی از شب‌های هفته گذشته.

به جای یک آسمان آرام و پر از ستاره‌های ثابت، آسمانی پر جنب‌ و جوش و پویا دیده شد. ناگهان شفق‌های قرمز گسترده، شفق‌های سبز به شکل نرده، یک قوس قرمز SAR، پدیده استیو (STEVE)، یک شهاب‌ و ماه همگی ظاهر شدند.

این‌ها حتی از مرکز کهکشان راه شیری و دو کهکشان اقماری آن یعنی ابر بزرگ و کوچک ماژلانی هم پر نورتر بودند. همه این‌ها در ۲۸ عکس طی پنج دقیقه ثبت شدند و این پانوراما از آن‌ها ساخته شد.

هفته گذشته شفق‌های زیادی در آسمان دیده شدند، چون یک فوران جرم تاجی (CME) از خورشید، ذراتی را به سمت زمین فرستاد که آسمان رنگارنگی را در عرض‌های جغرافیایی که معمولاً از قطب‌های زمین دور هستند، ایجاد کرد. به طور کلی، آسمان‌ شب این ماه پر از شگفتی  است و نه فقط شفق‌ها، بلکه دنباله‌دار هم در آن دیده می‌شود.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

دنباله‌دار Tsuchinshan-ATLAS بالای بنای یادبود لینکلن

امشب غروب برو بیرون و یک دنباله‌دار ببین! دنباله‌دار C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) در آسمان اوایل شب در مناطق شمالی بدون نیاز به تلسکوپ قابل مشاهده شده. برای دیدن این دنباله‌دار، به سمت غرب و آسمانی با افق پایین نگاه کن.

اگر آسمان صاف و تاریک باشه، حتی نیازی به دوربین دوچشمی هم نداری — دنباله کم‌ رنگ دنباله‌دار باید درست بالای افق برای حدود یک ساعت قابل مشاهده باشه. در عکس، دنباله‌دار Tsuchinshan-ATLAS دو شب پیش بالای بنای یادبود لینکلن در واشنگتن، آمریکا ثبت شده.

هر روز که می‌گذره، موقع غروب، دنباله‌دار و دنباله در حال تغییرش باید بالاتر و بالاتر در آسمان دیده بشه، هر چند که دقیقا چقدر روشن و چقدر طولانی دنباله‌هاش خواهند بود رو فقط می‌شه حدس زد.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

شفق شمالی، ویرجینیای غربی

یک جاده خاکی روستایی به آرامی از میان این منظره شبانه رنگارنگ پیچ می‌خورد. این عکس در شب دهم اکتبر از شهرستان مونرو در جنوب ویرجینیای غربی گرفته شده است. آسمان پرستاره بالای سر، منظره‌ای آشناست. اما پرده‌های درخشان شفق شمالی یا نورهای قطبی معمولاً در اینجا دیده نمی‌شوند.

در آن شب، نمایش‌های شگفت‌انگیز شفق در عرض‌های جغرافیایی بسیار پایین‌تر از معمول در سراسر جهان دیده شد، دور از مناطق معمولی قطب شمال و جنوب. این فعالیت گسترده شفق، نشانه‌ای از یک طوفان ژئومغناطیسی شدید بود که به دلیل برخورد یک پرتاب جرم تاجی (CME) ایجاد شد، ابری عظیم از پلاسما با انرژی بالا که توسط میدان مغناطیسی احاطه شده بود.

این پرتاب جرم تاجی پس از یک شعله خورشیدی قدرتمند از نوع X از خورشید فعال به سمت زمین روانه شد.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

حلقه آتش بر فراز جزیره ایستر

دومین خورشیدگرفتگی سال ۲۰۲۴ از اقیانوس آرام شروع شد. در تاریخ ۲ اکتبر، سایه ماه از غرب به شرق حرکت کرد و یک خورشیدگرفتگی حلقوی در مسیر باریک سایه آنتومبرال قابل مشاهده بود که بیشتر بر روی اقیانوس قرار داشت.

تنها جایی که این گرفتگی به خشکی رسید، نزدیکی نوک جنوبی آمریکای جنوبی بود و سپس در اقیانوس اطلس جنوبی به پایان رسید. مرحله چشمگیر خورشیدگرفتگی حلقوی که به "حلقه آتش" معروف است، از جزایر اقیانوس آرام جنوبی نیز قابل مشاهده بود.

سایه آنتومبرال ماه از کنار جزیره ایستر عبور کرد و به ساکنان این جزیره اجازه داد تا تمام مراحل این خورشیدگرفتگی حلقوی را دنبال کنند. در این تصویر که با برگ‌های درخت نخل قاب شده، دو عکس روی هم قرار گرفته‌اند: یکی با فیلتر خورشیدی و دیگری بدون فیلتر، که نزدیک به لحظه اوج گرفتگی حلقوی گرفته شده‌اند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

پنج دنباله‌دار درخشان از SOHO

در این تصاویر، پنج دنباله‌دار درخشان با هم مقایسه شده‌اند که توسط یک دستگاه تصویربرداری روی فضاپیمای SOHO ثبت شده‌اند. این فضاپیما مدت‌هاست که به خورشید خیره شده و این تصاویر را گرفته است. دنباله‌دارها به ترتیب زمانی چیده شده‌اند و همه‌شان به‌خاطر دنباله‌هایی که از خورشید دور می‌شوند، قابل تشخیص هستند.

در هر تصویر، خورشید در مرکز قرار دارد، اما به دلیل روشنایی زیادش، توسط یک دیسک مخصوص پوشانده شده است. هر کدام از این دنباله‌دارها برای علاقه‌مندان به آسمان در زمین خاطره‌انگیز بوده‌اند.

اولین دنباله‌دار در بالا سمت چپ، دنباله‌دار مک‌نات است که تا به حال درخشان‌ترین دنباله‌دار قرن ۲۱ بوده است. دنباله‌دار C/2023 A3 Tsuchinshan-Atlas که در حال نزدیک شدن به خورشید است، در پایین مرکز تصویر دیده می‌شود و اخیراً توجه بسیاری از دنباله‌دار‌بازان در سراسر جهان را به خود جلب کرده است.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

کهکشان مارپیچی M106: یک مرکز عجیب

چه اتفاقی در مرکز کهکشان مارپیچی M106 در حال رخ دادن است؟ این کهکشان که از ستاره‌ها و گازهای چرخان تشکیل شده، با بازوهای مارپیچی آبی و خطوط غبار قرمز در نزدیکی هسته‌اش دیده می‌شود.

این تصویر از صحرای کویت گرفته شده است. هسته M106 در امواج رادیویی و پرتوهای ایکس به شدت می‌درخشد، جایی که دو جت (فواره) بزرگ در طول کهکشان دیده شده‌اند. این درخشش عجیب در مرکز باعث شده که M106 یکی از نزدیک‌ترین نمونه‌های کهکشان‌های نوع سیفرت باشد؛ جایی که گازهای درخشان زیادی به سمت یک سیاه‌چاله بزرگ مرکزی کشیده می‌شوند.

کهکشان M106 که با نام NGC 4258 هم شناخته می‌شود، حدود ۲۳.۵ میلیون سال نوری از ما فاصله دارد و قطر آن به ۶۰ هزار سال نوری می‌رسد. این کهکشان را می‌توان با یک تلسکوپ کوچک در صورت فلکی سگ‌های شکاری (Canes Venatici) مشاهده کرد.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

خورشیدگرفتگی حلقوی در پاتاگونیا

می‌تونی خورشید رو پیدا کنی؟
خب، اما می‌تونی توضیح بدی چرا یه لکه‌ی بزرگ تاریک وسطش هست؟ اون لکه، ماهه. این هم‌ترازی شگفت‌انگیز که ماه دقیقا داخل خورشید قرار می‌گیره، بهش خورشیدگرفتگی حلقوی میگن. چنین گرفتگی‌ای همین هفته‌ی پیش اتفاق افتاد و از یه نوار باریک در نیمکره‌ی جنوبی زمین قابل مشاهده بود.

این عکس از پاتاگونیا در شیلی گرفته شده. وقتی ماه به زمین نزدیک‌تر باشه و با خورشید هم‌تراز بشه، از بعضی نقاط زمین خورشیدگرفتگی کامل دیده می‌شه. خورشیدگرفتگی‌های حلقوی کمی بیشتر از خورشیدگرفتگی‌های کامل اتفاق می‌افتن، اما چون ماه داره کم‌کم از زمین دور می‌شه، تا حدود یه میلیارد سال دیگه، مدار ماه دیگه اونقدر نزدیک نخواهد بود که از هیچ جای زمین خورشیدگرفتگی کامل دیده بشه.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

دنباله‌دار دراز دُم Tsuchinshan-ATLAS

یک دنباله‌دار روشن داره وارد آسمون شب میشه. دنباله‌دار C/2023 A3 (Tsuchinshan–ATLAS) روشن‌تر شده و با اینکه الان با چشم غیر مسلح هم میشه دیدش، چون خیلی نزدیک به خورشیده، دیدنش هنوز سخته.

توی این عکس، دنباله‌دار Tsuchinshan–ATLAS درست قبل از طلوع آفتاب از کوه‌های آند در پرو گرفته شده. عکاس با وجود هوای سرد، از این ارتفاع زیاد تونسته افق شرقی رو ببینه و دنباله‌دار رو توی آسمون قبل از طلوع به راحتی پیدا کنه. توی این عکس، نه تنها یه دُم گرد و غبار خیلی بلند دیده میشه که چندین درجه کشیده شده، بلکه یه دُم یونی آبی‌رنگ و خیلی بلند هم دیده میشه.

این ماه، وقتی دنباله‌دار از کنار خورشید رد بشه و به زمین نزدیک‌تر بشه، کسایی که شب‌ها آسمون رو نگاه می‌کنن، می‌تونن این توپ یخی بزرگ و کثیف رو درست بعد از غروب خورشید توی غرب ببینند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

دم زیبای دنباله‌دار مَک‌ نات

دنباله‌دار مَک‌نات، که به "دنباله‌دار بزرگ ۲۰۰۷" معروف شد، دمی بسیار بلند و زیبا داشت. این دم شگفت‌انگیز در آسمان پخش شده بود و برای چند روز بعد از غروب آفتاب، در نیمکره جنوبی قابل مشاهده بود.

دنباله‌ی یونیزه‌ شده‌ی دنباله‌دار در عکس‌هایی با نوردهی طولانی و زاویه باز، به بهترین شکل دیده می‌شد. حتی در برخی مواقع، فقط دم دنباله‌دار برای ناظران در نیمکره شمالی، کمی بالاتر از افق قابل مشاهده بود. دنباله‌دار C/2006 P1 (مک‌نات) که درخشش آن به حدود منفی ۵ رسیده بود!! (بسیار پر نور) توسط کاشف آن در ژانویه ۲۰۰۷، درست بعد از غروب آفتاب از رصدخانه سایدینگ اسپرینگ در استرالیا ثبت شد.

این دنباله‌دار، که درخشان‌ترین دنباله‌دار در چند دهه اخیر بود، به تدریج کم‌نورتر شد زیرا به سمت آسمان‌های جنوبی و دورتر از خورشید و زمین حرکت کرد.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

M27 یک دنباله‌دار نیست

در قرن هجدهم، وقتی که ستاره‌شناس فرانسوی، شارل مسیه، به دنبال دنباله‌دارها در آسمان بود، فهرستی از چیزهایی که در مشاهداتش پیدا می‌کرد و مطمئن بود دنباله‌دار نیستند، تهیه کرد. این جرم آسمانی شماره ۲۷ در فهرست معروف "دنباله‌دار نیست" اوست.

در واقع ستاره‌شناسان امروزی آن را یک سحابی سیاره‌ای می‌نامند، اما این هم یک سیاره نیست، حتی اگر در تلسکوپ کوچک گرد و شبیه به سیاره به نظر برسد. مسیه ۲۷ (M27) نمونه‌ای عالی از یک سحابی گازی است که زمانی شکل می‌گیرد که ستاره‌ای شبیه به خورشید، سوخت هسته‌ای خود را تمام می‌کند.

این سحابی زمانی تشکیل می‌شود که لایه‌های بیرونی ستاره به فضا پرتاب می‌شوند و نور مرئی‌ای که می‌بینیم، توسط اتم‌هایی ایجاد می‌شود که از نور فرابنفش شدید اما نامرئی ستاره در حال مرگ تحریک شده‌اند.

این سحابی که به نام "سحابی دَمبل" معروف است، یک ابر گازی متقارن و زیباست.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

دنباله‌دار در طلوع ماه

دنباله‌دار C/2023 A3 (تسوچینشان–اطلس) در آسمان زمین کم‌کم روشن‌تر می‌شود. به این دنباله‌دار جدید که از ابر اورت دوردست به سمت منظومه شمسی داخلی آمده، با محبت "A3" می‌گویند. این دنباله‌دار در تاریخ ۲۷ سپتامبر به نزدیک‌ترین فاصله‌اش از خورشید (پریهل) رسید و در ۱۲ اکتبر به نزدیک‌ترین فاصله‌اش از زمین (پریژ) خواهد رسید و در آن زمان در آسمان شب دیده خواهد شد.

اما در ۳۰ سپتامبر، این دنباله‌دار در ساعات اولیه صبح دیده شد و این تصویر هم در همان زمان گرفته شده است. در این عکس، هاله روشن دنباله‌دار و دُم بلندش در کنار ماه هلال کاهنده که تازه از افق شرقی بالا آمده، در آسمان پیش از طلوع خورشید در پرایا گرانده، سانتا کاتارینا در جنوب برزیل دیده می‌شود.

هر چند رفتار دنباله‌دارها غیرقابل پیش‌بینی است، اما ممکن است دنباله‌دار تسوچینشان–اطلس به اندازه دنباله‌دار C/2020 F3 (نئووایز) که در تابستان ۲۰۲۰ همگان را شگفت زده کرد.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام