کشتی ماه آپولو ۱۷

ظاهر نامتعارف و زاویه‌دار ماژول قمری آپولو ۱۷ به نام چلنجر برای پرواز در فضای نزدیک به خلاء طراحی شده بود. این تصویر که به‌صورت دیجیتالی بهبود یافته و بازپردازش شده، از ماژول فرماندهی آپولو ۱۷ به نام آمریکا گرفته شده و مرحله صعود چلنجر را در مدار ماه نشان می‌دهد.

در دو طرف کشتی ماه، پیشرانه‌های کوچک کنترل واکنش قرار دارند و موتور موشک صعود در زیر آن است. دریچه‌ای که اجازه دسترسی به سطح ماه را می‌دهد در جلو دیده می‌شود و یک آنتن رادار گرد در بالای آن قرار دارد.

فرمانده مأموریت "جین سرنان" از طریق پنجره مثلثی به وضوح قابل مشاهده است. این سفینه به‌ خوبی عمل کرد و در دسامبر ۱۹۷۲ بر روی ماه فرود آمد و فضانوردان آپولو را به ماژول فرماندهی در حال گردش بازگرداند.

حالا چلنجر کجاست؟ مرحله فرود آن در محل فرود آپولو ۱۷ در دره تائوروس - لیتروا باقی مانده است.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

دو قدم مانده به یک رویداد جذاب نجومی!

در واپسین روزهای فصل زیبا و طلایی خزان و یک هفته مانده به روز زایش مهر تابان و جشن باستانی یلدا، به پیشواز یکی از جذاب‌ترین رویدادهای نجومی سال خواهیم رفت.

"بارش‌های شهابی" از جمله رویدادهای هیجان انگیز نجومی هستند که هر ساله در یک تاریخ معین به اوج فعالیت خود می‌رسند.

در شب‌های صاف اگر در مکانی کاملا تاریک قرار بگیریم، در هر ساعت چند شهاب در نقاط مختلف آسمان ظاهر می‌شوند که به آنها «شهاب‌های پراکنده» گفته می‌شود. اما در برخی شب‌ها، تعداد شهاب‌ها به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌یابند و ممکن است تا ده‌ها شهاب در ساعت نیز برسند که به آن، «بارش شهابی» گفته می‌شود.

در این بین، بارش شهابی جوزایی (دو پیکری) یکی از مشهورترین و زیباترین بارش‌های شهابی است که همه ساله در تاریخ ۲۴-۲۳ آذر به اوج فعالیت خود می‌رسد.

به منظور رصد این بارش شهابی که منشا آن «سیارک فایتون ۳۲۰۰» است، می‌توان از حوالی "شامگاه جمعه ۲۳ آذر تا سحرگاه شنبه ۲۴ آذر" در منطقه‌ای خارج از شهر و به دور از هر گونه آلودگی نوری قرار گرفت و به محدوده تقریبی شمال شرق آسمان و بالای سر نگاه کرد تا نظاره‌گر عبور شهاب‌های پر نور و درخشان جوزایی باشیم.

در "شرایط ایده آل" (آسمان بدون ابر، مکان تاریک و بدون آلودگی نور مصنوعی یا نور ماه) حتی تا ۱۲۰ شهاب در ساعت نیز در آسمان قابل مشاهده خواهد بود و اگر شانس با ما یار باشد، احتمال دیدن شهاب‌های بسیار پرنور که به "آذرگوی" معروف هستند نیز وجود دارد!

به خاطر داشته باشید هر چه به سحرگاه نزدیک‌تر شویم، تعداد شهاب‌های قابل مشاهده نیز افزایش خواهند یافت. شوربختانه بارش شهابی جوزایی ۱۴۰۳ یک مهمان ناخوانده دارد: ماه!!
نزدیکی ماه به کانون بارش شهابی جوزایی و نور زیاد آن در این شب قطعا باعث خواهد شد شهاب‌های کم نور دیده نشوند. امیدواریم ابرهای بدون باران دومین مهمان ناخوانده نباشند و وضعیت جوی در این شب به گونه‌ای باشد که حداقل امکان دیدن شهاب‌های پر نور وجود داشته باشد.

همانگونه که اشاره شد، بارش‌های شهابی از معدود رویدادهای نجومی هستند که برای تماشایشان به هیچگونه ابزار رصدی مانند تلسکوپ نیاز نیست و تنها کافیست در یک مکان تاریک و بدون آلودگی نوری (ترجیحا در خارج از شهر) قرار بگیرید. البته در این صورت بایستی برای مقابله با سرمای شدید هوا هم تدبیری اندیشید.

آسمانتان پر ستاره و شهاب باران . . .

✍️ سجاد صیادی

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

M51: جریان‌های جزر و مدی و صخره‌های H-alpha

کهکشان M51 یک جفت کهکشان جذاب و در حال تعامل است که به عنوان پنجاه و یکمین جرم در فهرست معروف شارل مسیه ثبت شده است. شاید این کهکشان بزرگ با ساختار مارپیچی شبیه گرداب که تقریباً به صورت رو به رو دیده می‌شود، همان سحابی مارپیچی اصلی باشد که به عنوان NGC5194 نیز شناخته می‌شود.

بازوهای مارپیچی و خطوط گرد و غبار آن در جلوی کهکشان همدم کوچکترش، NGC5195، قرار می‌گیرند. در فاصله حدود ۳۱ میلیون سال نوری و در محدوده صورت فلکی سگ‌های شکاری، M51 در دید مستقیم تلسکوپی به صورت کم‌ نور و مه‌آلود دیده می‌شود.

اما این تصویر بسیار عمیق جزئیات خیره‌ کننده‌ای از رنگ‌های چشمگیر و جریان‌های جزر و مدی کم‌ نور این جفت کهکشان را نشان می‌دهد. این تصویر شامل داده‌های باند باریک گسترده‌ای است که یک ابر وسیع قرمز رنگ از گاز هیدروژن یونیزه شده را به نمایش می‌گذارد.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

نسل فایتون

بر اساس مدار دقیقی که اندازه‌گیری شده، سیارک فایتون 3200 به عنوان منشا بارش شهابی جوزایی شناخته می‌شود.

با وجود آنکه منشا بیشتر بارش‌های شهابی، دنباله‌دارها هستند، فایتون 3200 یک سیارک نزدیک به زمین است که به دقت ردیابی می‌شود و دوره مداری آن 1.4 سال است. این سیارک سنگی، در نزدیک‌ترین فاصله‌اش به خورشید، درون مدار سیاره عطارد قرار دارد.

در این نمای تلسکوپی، حرکت سریع سیارک در مقابل ستاره‌های کم‌ نور صورت فلکی قهرمان (برساوش) در طول دو دقیقه نوردهی، یک رد کوتاه به جا گذاشته است. این عکس خانوادگی در نزدیکی اوج بسیار فعال بارش شهابی جوزایی در تاریخ 13 دسامبر 2017 ثبت شد.

امسال، شب 13 دسامبر (23 آذر) دوباره باید شاهد اوج بارش شهابی جوزایی باشیم، هر چند به علت نور ماه، شهاب‌های کم نور دیده نخواهند شد.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

پوسته‌ها و جت‌های کهکشان قنطورس A

نزدیک‌ترین کهکشان فعال به زمین چیست؟

نزدیک ترین کهکشان فعال به زمین کهکشانی نیست جز کهکشان قنطورس A که با نام NGC 5128 نیز شناخته می‌شود و فقط ۱۲ میلیون سال نوری از ما فاصله دارد.

این کهکشان در اثر برخورد دو کهکشان معمولی به وجود آمده و ویژگی‌های خاصی دارد؛ از جمله یک نوار تیره از غبار در مرکز آن، پوسته‌های بیرونی از ستاره‌ها و گاز و جت‌هایی از ذرات که از یک سیاهچاله بسیار بزرگ در مرکز آن به بیرون پرتاب می‌شوند.

تصویر نشان داده شده، همه این ویژگی‌ها را در یک سری تصاویر نور مرئی ترکیب شده به مدت بیش از ۳۱۰ ساعت که در طول ۱۰ سال گذشته با یک تلسکوپ خانگی در آوکلند، نیوزیلند گرفته شده، به تصویر کشیده است.

درخشندگی مرکز کهکشان قنطورس A از امواج رادیویی کم‌ انرژی تا پرتوهای پر انرژی گاما، دلیل نامگذاری آن به عنوان یک "کهکشان فعال" است.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

طوفان بزرگ شهابی سال ۱۸۳۳

این شب، شب ۱۰۰,۰۰۰ شهاب بود. طوفان بزرگ شهابی سال ۱۸۳۳ شاید یکی از چشمگیرترین رویدادهای شهابی در تاریخ اخیر باشد. این رویداد در ساعات قبل از طلوع آفتاب در ۱۳ نوامبر، در شرق آمریکای شمالی به بهترین شکل قابل مشاهده بود. بسیاری از مردم، از جمله آبراهام لینکلن جوان، بیدار شدند تا آسمانی را ببینند که با خطوط و درخشش‌های شهاب‌ها منفجر شده بود.

صدها هزار شهاب در آسمان شعله‌ور شدند و به نظر می‌رسید از صورت فلکی شیر (اسد / لئو) سرازیر می‌شوند.

تصویر برجسته، دیجیتالی از یک حکاکی چوبی است که خود بر اساس نقاشی‌ای از یک روایت دست اول ساخته شده است. امروزه می‌دانیم که طوفان بزرگ شهابی سال ۱۸۳۳ به دلیل عبور زمین از بخش متراکم دنباله گرد و غبار خارج شده از دنباله‌دار تمپل - تاتل رخ داده است. زمین هر سال در ماه نوامبر از این جریان گرد و غبار عبور می‌کند و بارش شهابی اسدی را به وجود می‌آورد.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

خوشه ستاره‌ای پروین: هفت خواهر

تا حالا خوشه ستاره‌ای پروین رو دیدی؟ 

حتی اگه دیده باشی، احتمالاً هیچ‌ وقت به این بزرگی و وضوح ندیدی. شاید معروف‌ترین خوشه ستاره‌ای در آسمان، ستاره‌های روشن پروین حتی از دل یک شهر پر از آلودگی نوری هم با چشم غیر مسلح قابل دیدنه. اما با یک عکاسی طولانی‌ مدت از یک مکان تاریک، ابر غبار اطراف خوشه ستاره‌ای پروین خیلی واضح میشه.

این عکس ۲۳ ساعته که از فاگانیا، ایتالیا گرفته شده، ناحیه‌ای از آسمان رو پوشش میده که چندین برابر اندازه ماه کامله. پروین که به هفت خواهر و M45 هم معروفه، حدود ۴۰۰ سال نوری دورتر به سمت صورت فلکی گاو (ثور) قرار داره.

یک افسانه معروف با یک پیچ مدرن میگه که یکی از ستاره‌های پر نور کم‌ نور شده و از وقتی که خوشه نام‌گذاری شده، فقط شش تا از خواهرها با چشم غیر مسلح قابل دیدنه. اما تعداد واقعی ستاره‌های پروین که قابل دیدنه، ممکنه بیشتر یا کمتر از هفت تا باشه، بسته به تاریکی آسمان اطراف و وضوح دید.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

شفق‌های قطبی دور قطب شمال زحل

آیا شفق‌های زحل شبیه شفق‌های زمین هستند؟
برای کمک به پاسخ به این سوال، تلسکوپ فضایی هابل و فضاپیمای کاسینی به طور همزمان قطب شمال زحل را در طول مدارهای نهایی کاسینی در اطراف این غول گازی در سپتامبر ۲۰۱۷ مشاهده کردند.

در این زمان، کج شدن زحل باعث شد قطب شمال آن به وضوح از زمین قابل مشاهده باشد. تصویر ارائه شده ترکیبی از تصاویر فرابنفش شفق‌ها و تصاویر نوری ابرها و حلقه‌های زحل است که همگی توسط هابل گرفته شده‌اند.

مانند زمین، شفق‌های شمالی زحل می‌توانند حلقه‌های کامل یا جزئی در اطراف قطب ایجاد کنند. اما بر خلاف زمین، شفق‌های زحل اغلب به صورت مارپیچ هستند و احتمالاً درست قبل از نیمه‌ شب و سپیده‌ دم به اوج روشنایی می‌رسند.

در مقایسه با شفق‌های مشتری، شفق‌های زحل به نظر می‌رسد ارتباط بهتری با میدان مغناطیسی داخلی زحل و باد خورشیدی متغیر نزدیک آن دارند. شفق‌های جنوبی زحل نیز در سال ۲۰۰۴ به همین ترتیب تصویربرداری شد.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

ایستگاه زویی و شهاب سنگ آتشین

این شهاب رنگارنگ و درخشان در یک عکس در ایستگاه زویی رصدخانه کوه بنفش در سال ۲۰۲۰ و  در زمان بارش شهابی برساوشی زمین، ثبت شده است.

گنبدی که در پیش‌ زمینه دیده می‌شود، تلسکوپ بررسی اجرام نزدیک به زمین چین (CNEOST) را در خود جای داده که بزرگترین تلسکوپ اشمیت چند منظوره در چین است.

این ایستگاه که در شهرستان زویی، استان جیانگسو قرار دارد، از سال ۲۰۰۶ به عنوان بخشی از رصدخانه کوه بنفش چین فعالیت خود را آغاز کرده است.

دنباله‌دار درخشان Tsuchinshan-ATLAS (C/2023 A3) که در سال ۲۰۲۴ محبوب آسمان شب زمین خواهد بود، در تاریخ ۹ ژانویه ۲۰۲۳ در تصاویری که در آنجا گرفته شد، کشف شد.

این کشف به طور مشترک به تلسکوپ بررسی رباتیک ATLAS ناسا در رصدخانه ساترلند، آفریقای جنوبی نسبت داده می‌شود. 

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

صورت فلکی چیست؟

در حدود ۴۵۰۰ سال قبل، مردمان شرق دریای مدیترانه شروع به تقسیم بندی آسمان به نقوشی ساده و قابل شناسایی نمودند و بر این تقسیم بندی‌ها نام‌های خدایان، قهرمانان و جانوران افسانه‌ای نهادند. این نقوش امروزه صورت فلکی خوانده می‌شوند.

تقسیم بندی و نام گذاری یاد شده برای دریانوردان، کشاورزان و مسافران به منظور آگاهی از وقت شب، تعیین فصول سال، زمان کشت و برداشت محصولات، جهت یابی، پیدا کردن اجرام آسمانی، تعیین عرض جغرافیایی هر منطقه و . . . مفید بوده است.

در زمان بطلمیوس، ستاره شناس یونانی که حدود ۱۵۰ سال بعد از میلاد می‌زیست، تعداد این صورت‌های فلکی ۴۸ مورد بود که در کتاب مجستی نام آنها را برشمرده بود و در حال حاضر تعداد این صورت‌های فلکی به ۸۸ مورد رسیده است.

در بین تمدن‌های باستانی، اولین فرهنگ‌هایی که شروع به طبقه بندی آسمان برای نام گذاری نمودند عبارت‌اند از: بابلی‌ها، یونانی‌ها، رومی‌ها، هندی‌ها، چینی‌ها و بومیان قاره آمریکا.

تا قبل از سال ۱۹۳۰ میلادی هر فردی می‌توانست هر قسمت از آسمان را به طور دلخواه به هر اسمی بنامد و در نتیجه هیچ گونه مرز تعریف شده‌ای در اطراف صور فلکی وجود نداشت لذا برای رفع شبهه و ایجاد یگانگی، ستاره شناسان در سال ۱۹۳۰ تصمیم گرفتند نام‌های خاص به همراه مرزی مشخص برای کلیه صورت‌های فلکی انتخاب کنند و این همان حدود و اسم‌هایی است که امروزه در سطح جهانی پذیرفته شده است.

نکته مهم این که ستاره‌های هر صورت فلکی معمولا با هم ارتباطی ندارند و در فواصل مختلف از یکدیگر قرار گرفته‌اند، بنابراین شکلی را که می‌سازند اساسا تصادفی است.

در زبان لاتین  به صورت فلکی Constellation گفته می‌شود که ترکیبی است از واژه con به معنی "با هم" و stella به معنای "ستاره" که در کل معنای "گروه ستارگان" را می‌رساند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

ابرهای یخی بر فراز سیاره سرخ

اگر بتوانید روی مریخ بایستید، چه چیزی ممکن است ببینید؟

شاید به چشم‌ اندازی وسیع و نارنجی نگاه کنید که با سنگ‌ها پوشیده شده و آسمانی نارنجی و غبارآلود بالای سرتان است، با خورشیدی که با رنگ آبی در حال غروب در افق است و ابرهای آبی‌ رنگی که در ارتفاع بالا شناور هستند. این دقیقاً همان منظره‌ای است که در ماه مارس گذشته توسط کاوشگر متحرک ناسا، پرسویرنس، ثبت شد.

رنگ نارنجی به دلیل وجود آهن زنگ‌ زده در خاک مریخ است که برخی از آن‌ها به اندازه‌ای کوچک هستند که توسط بادها به جو برده می‌شوند. رنگ آبی نزدیک خورشید در حال غروب به دلیل پراکندگی نور آبی از خورشید توسط غبار معلق است. ابرهای روشن‌ رنگ در سمت راست احتمالاً از یخ آب تشکیل شده‌اند و در ارتفاع بالای جو مریخ ظاهر می‌شوند. شکل برخی از این ابرها برای زمین غیر معمول است و همچنان موضوع تحقیق است.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

ان‌ جی‌ سی ۳۰۰ کهکشانی پر از ستاره‌ها

این کهکشان به خاطر تعداد زیاد ستاره‌هایی که می‌توان دید، خاص است. در این تصویر عمیق از کهکشان مارپیچی ان‌ جی‌ سی ۳۰۰، ستاره‌ها به وضوح دیده می‌شوند چون بسیاری از این ستاره‌ها آبی روشن هستند و در خوشه‌های ستاره‌ای روشن قابل تشخیص قرار دارند.

همچنین، ان‌ جی‌ سی ۳۰۰ به خاطر نزدیک بودن به زمین بسیار واضح است، چون نور فقط حدود ۶ میلیون سال طول می‌کشد تا به اینجا برسد. البته کهکشان‌ها بیشتر از ستاره‌های کم‌ نور تشکیل شده‌اند و حتی بخش بیشتری از جرم کهکشان به ماده تاریک نادیدنی نسبت داده می‌شود.

ان‌ جی‌ سی ۳۰۰ تقریباً به اندازه ماه کامل در آسمان گسترده است و با یک تلسکوپ کوچک در جهت صورت فلکی جنوبی مجسمه‌ ساز قابل مشاهده است. تصویر ارائه شده در ماه اکتبر از ریو هورتادو، شیلی گرفته شده و ترکیبی از بیش از ۲۰ ساعت نوردهی است.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

زمستان و تابستان روی یک سیاره کوچک

زمستان و تابستان به نظر می‌رسد که در یک شب به این سیاره کوچک زیبا می‌آیند. البته این سیاره زمین است.

این پانورامای دیجیتالی که به صورت مرکزی نقشه‌ برداری شده، ۳۶۰x۱۸۰ درجه را پوشش می‌دهد و از تصاویری که در ژانویه و ژوئیه از کول دو گالیبیه در آلپ فرانسه ضبط شده‌اند، تشکیل شده است.

ستاره‌ها و سحابی‌های زمستان و تابستان نیمکره شمالی کهکشان راه شیری، قوس‌های کاملی را در افق ناهموار و خمیده تشکیل می‌دهند. ماشین‌هایی که در طول شب تابستانی در جاده حرکت می‌کنند، گذرگاه کوهستانی با ارتفاع ۲۶۴۲ متر را روشن می‌کنند، اما برف دسترسی را در ماه‌های زمستان سخت می‌کند مگر برای اسکی‌بازان حرفه‌ای.

طرفداران دوچرخه‌ سواری کول دو گالیبیه را به عنوان یکی از معروف‌ترین صعودها در تور دو فرانس سیاره زمین می‌شناسند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

 

مسیه 4

مسیه ۴ را می‌توان در غرب ستاره غول سرخ اَنتارس، ستاره آلفای صورت فلکی عقرب پیدا کرد. خود M4 فقط از مکان‌هایی با آسمان تاریک قابل مشاهده است.

حتی با اینکه این خوشه کروی با حدود ۱۰۰,۰۰۰ ستاره تنها ۵,۵۰۰ سال نوری فاصله دارد، با این حال نزدیکی آن به چشم‌های کنجکاو تلسکوپی، آن را به هدف اصلی برای کاوش‌های نجومی تبدیل کرده است.

مطالعات اخیر شامل مشاهدات هابل از ستاره‌های متغیر قیفاووسی M4، ستاره‌های کوتوله سفید در حال خنک شدن و سیاره فراخورشیدی باستانی PSR B1620-26 b که به دور یک تپ‌ اختر می‌چرخد، بوده است.

این تصویر واضح با یک تلسکوپ کوچک روی سیاره زمین گرفته شده است. در فاصله تخمینی M4 این خوشه ستاره‌ای کروی حدود ۵۰ سال نوری در عرض هسته‌اش گسترده شده است.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

ان‌جی‌سی ۲۰۶ و ابرهای ستاره‌ای آندرومدا

ان‌جی‌سی ۲۰۶، که یک گروه بزرگ ستاره‌ای است، در بازوهای پر از غبار کهکشان همسایه آندرومدا قرار دارد و در کنار مناطق صورتی رنگی که ستاره‌ها در آنجا شکل می‌گیرند، دیده می‌شود.

این کهکشان مارپیچی که با نام ام۳۱ هم شناخته می‌شود، فقط ۲.۵ میلیون سال نوری با ما فاصله دارد. ان‌جی‌سی ۲۰۶ در مرکز این تصویر واضح و دقیق از بخش جنوب غربی دیسک آندرومدا قرار گرفته است. ستاره‌های آبی و درخشان ان‌جی‌سی ۲۰۶ نشان‌ دهنده جوانی آن هستند.

در واقع، جوان‌ترین ستاره‌های بزرگ آن کمتر از ۱۰ میلیون سال سن دارند. این گروه ستاره‌ای بسیار بزرگ‌تر از خوشه‌های باز یا کهکشانی جوان در دیسک کهکشان راه شیری ما است و حدود ۴۰۰۰ سال نوری وسعت دارد. این اندازه قابل مقایسه با مهدهای ستاره‌ای عظیم ان‌جی‌سی ۶۰۴ در کهکشان مارپیچی نزدیک ام۳۳ و سحابی تارانتولا در ابر ماژلانی بزرگ است.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

ناسا بالگرد هسته‌ای «سنجاقک» را به قمر تیتان زحل می‌فرستد

سازمان فضایی آمریکا، ناسا، روز ۲۵ نوامبر (۵ آذر) اعلام کرد که بالگرد ۳.۳۵ میلیارد دلاری‌اش را با موشک فالکون هوی شرکت اسپیس‌ایکس به بزرگترین قمر سیاره زحل یعنی تیتان خواهد فرستاد.

این بالگرد که «سنجاقک» (Dragonfly) نام دارد، قرار است به بررسی قابلیت زیست‌پذیری تیتان در فاصله ۱.۲ میلیارد کیلومتری از خورشید بپردازد.

موشک فالکون هوی پیش از این توانسته بود با موفقیت کاوشگر «اروپا کلیپر» و مدارگرد «سایکی» را در اکتبر ۲۰۲۳ و اکتبر ۲۰۲۴ به فضا ببرد.

ناسا برای ارسال بالگرد خود با فضاپیمای فالکون هوی، قراردادی به ارزش ۲۵۷ میلیون دلار با شرکت اسپیس‌ایکس امضا کرده است که این قرارداد شامل خدمات پرتاب و سایر هزینه‌های مرتبط با مأموریت می‌شود.

اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، فالکون هوی در پنجره سه‌هفته‌ای ژوئیه ۲۰۲۸ کاوشگر سنجاقک را که به اندازه یک خودرو است به سمت سیاره زحل (کیوان) پرتاب خواهد کرد.

این کاوشگر با قدرت هسته‌ای پس از حدود شش سال بر روی تیتان فرود خواهد آمد و نقاط مختلف این قمر را مورد کاوش و ارزیابی قرار خواهد داد.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

شهاب و دنباله‌دار تسوچینشان - اطلس

این دو خط نور چقدر با هم فرق دارند؟
خط بالایی دنباله‌دار تسوچینشان-اطلس است که دنباله گرد و غبار چشمگیری دارد. این دنباله‌دار یک کوه یخ بزرگ و کثیف است که وارد بخش داخلی منظومه شمسی شده و با گرمای نور خورشید، گاز و گرد و غبار از خود آزاد می‌کند.

خط پایینی یک شهاب است که رد تبخیر چشمگیری دارد. شهاب یک سنگ کوچک و سرد است که وارد جو زمین شده و با برخورد مولکولی گرم شده و گاز و گرد و غبار از خود آزاد می‌کند. این شهاب احتمالاً زمانی بخشی از یک دنباله‌دار یا سیارک بوده است و شاید بعداً بخشی از دنباله آن شده باشد.

شهاب در یک لحظه ناپدید شد و فقط به طور تصادفی در یک سری عکس‌برداری از دنباله بلند دنباله‌دار ثبت شد. این تصویر حدود یک ماه پیش از استان سیچوان در چین گرفته شده است.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

ثبت اولین تصویر دقیق از ستاره‌ای در فاصله بیش از ۱۶۰ هزار سال نوری از زمین

این ستاره غول‌پیکر که «دبلیو‌او‌اچ جی۶۴» نام دارد و در دل کهکشان «ابر ماژلانی بزرگ»، همسایه‌ی کوچک کهکشان راه شیری می‌درخشد، حدود دو هزار برابر خورشید ما جرم دارد و در زمره ستارگان ابرغول سرخ جای می‌گیرد.
دانشمندان رصدخانه جنوبی اروپا ESO موفق شدند اولین تصویر دقیق از یک ستاره خارج از کهکشان راه شیری را ثبت کنند. این دستاورد بی‌نظیر به آن‌ها اجازه می‌دهد تا مراحل پایانی عمر این ستاره را با دقت بیشتری مطالعه کنند.

ستاره «دبلیو‌او‌اچ جی۶۴» در فاصله ۱۶۰ هزار سال نوری از ما و در ابر ماژلانی بزرگ، کهکشان اقماری کوچکی در همسایگی کهکشان راه شیری قرار دارد.

اخترشناسان این ستاره را «ستاره غول‌آسا» لقب داده‌اند. این ستاره حدود ۲ هزار برابر بزرگ‌تر از خورشید ماست و در دسته ستارگان ابرغول سرخ قرار می‌گیرد. ابرغول‌های سرخ شکل از آخرین مراحل زندگی ستارگان بسیار پرجرم قبل از انفجار به صورت ابرنواختر هستند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

کهکشان سومبررو از نگاه تلسکوپ جیمز وب و هابل

این حلقه شناور به اندازه یک کهکشان است. در واقع این یک کهکشان است یا حداقل بخشی از یکی.
کهکشان زیبای سومبررو یکی از بزرگ‌ترین کهکشان‌ها در خوشه کهکشانی سنبله است. نوار تاریک گرد و غبار که بخش میانی کهکشان سومبررو را در نور مرئی پنهان می‌کند (تصویر پایین) در واقع در نور مادون قرمز به شدت می‌درخشد (تصویر بالا).

تصویر نشان داده شده درخشش مادون قرمز را در رنگ آبی کاذب نشان می‌دهد که به تازگی توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) ثبت شده و دیروز منتشر شده است که در بالای یک تصویر آرشیوی گرفته شده توسط تلسکوپ فضایی هابل ناسا در نور مرئی قرار دارد.

کهکشان سومبررو که به نام M104 نیز شناخته می‌شود، حدود ۵۰,۰۰۰ سال نوری گسترده است و ۲۸ میلیون سال نوری دورتر قرار دارد. M104 را می‌توان با یک تلسکوپ کوچک در جهت صورت فلکی سنبله مشاهده کرد.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

سحابی سر اسب

یکی از معروف‌ترین سحابی‌های آسمان، سحابی سر اسب در صورت فلکی شکارچی (جبار) است که بخشی از یک ابر بزرگ و تاریک مولکولی به حساب می‌آید.

این سحابی که با نام بارنارد ۳۳ هم شناخته می‌شود، برای اولین بار در اواخر دهه ۱۸۰۰ روی یک صفحه عکاسی کشف شد. نور قرمزی که می‌بینید از گاز هیدروژنی است که بیشتر پشت این سحابی قرار دارد و به خاطر ستاره درخشان نزدیکش به نام سیگما اوریونیس یونیزه شده است.

تاریکی سحابی سر اسب بیشتر به خاطر گرد و غبار ضخیمی است که آن را پوشانده، اما قسمت پایینی گردن سر اسب هم سایه‌ای به سمت چپ انداخته است. جریان‌های گازی که از این سحابی خارج می‌شوند، تحت تأثیر یک میدان مغناطیسی قوی قرار دارند. نقاط روشن در پایه سحابی سر اسب، ستاره‌های جوانی هستند که تازه در حال شکل‌گیری‌اند. نوری که از این سحابی به ما می‌رسد، حدود ۱۵۰۰ سال در راه بوده است.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

زمین میان‌ سیاره‌ای

برای اولین بار در تاریخ، در ۱۹ جولای ۲۰۱۳، زمین از دو سیاره دیگر منظومه شمسی در یک روز عکاسی شد: #عطارد نزدیک‌ترین سیاره به خورشید و #کیوان غول گازی با حلقه‌های زیبا. 

در تصویر سمت چپ، زمین به‌ صورت یک نقطه آبی کم‌ رنگ درست زیر حلقه‌های زحل دیده می‌شود. این عکس توسط فضاپیمای رباتیک کاسینی گرفته شد که در آن زمان در مدار زحل بود. همان روز، مردم روی زمین هم عکس‌های زیادی از زحل گرفتند.

در تصویر سمت راست، زمین و ماه در کنار هم در پس‌ زمینه تاریک فضا دیده می‌شوند. این عکس توسط فضاپیمای مسنجر گرفته شد که در مدار عطارد قرار داشت. مسنجر این تصویر را به‌ عنوان بخشی از جستجو برای یافتن قمرهای کوچک عطارد ثبت کرد. قمرهایی که انتظار می‌رود بسیار کم‌ نور باشند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

سحابی مدوسا

رشته‌های درخشان و مارپیچ گاز در این سحابی باعث شده که به اسم معروفش، سحابی مدوسا، شناخته بشه. این سحابی که با نام Abell 21 هم شناخته میشه، یک سحابی سیاره‌ای قدیمی هست که حدود ۱۵۰۰ سال نوری از ما فاصله داره و در صورت فلکی جوزا (دوپیکر) قرار گرفته. 

مثل اسم اسطوره‌ای خودش، این سحابی هم با یک تغییر بزرگ و چشمگیر همراهه. مرحله سحابی سیاره‌ای، آخرین مرحله از تکامل ستاره‌های کم‌جرم مثل خورشید ماست، زمانی که از حالت غول سرخ به یک ستاره کوتوله سفید داغ تبدیل میشن و در این فرآیند لایه‌های بیرونی خودشون رو از دست میدن.

تابش فرابنفش از ستاره داغ باعث درخشش این سحابی میشه. ستاره‌ای که در حال تغییر هست، همون ستاره کم‌ نوریه که نزدیک مرکز شکل هلالی روشن قرار داره. توی این تصویر تلسکوپی عمیق، رشته‌های کم‌ نورتر به وضوح در پایین و سمت چپ دیده میشن. تخمین زده می‌شه که سحابی مدوسا بیش از ۴ سال نوری پهنا داشته باشد.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

خرطوم فیل در صورت فلکی قیفاووس

مثل یک تصویر از داستان‌های کهکشانی، سحابی خرطوم فیل در منطقه‌ای پر از تابش و خوشه ستاره‌ای جوان به نام IC1396 در صورت فلکی دوردست قیفاووس پیچ و تاب خورده است.

این خرطوم کیهانی که به نام vdB142 هم شناخته می‌شود، بیش از ۲۰ سال نوری طول دارد. این نمای دقیق تلسکوپی، لبه‌های روشن و خمیده و پر از گرد و غبار و گاز سرد میان‌ ستاره‌ای را نشان می‌دهد که در این منطقه فراوان است.

اما ابرهای تاریک و رشته‌ای شکل، مواد اولیه برای تشکیل ستاره‌ها را در خود دارند و ستاره‌های تازه‌ متولد شده را پنهان کرده‌اند. این مجموعه که در فاصله‌ای حدود ۳۰۰۰ سال نوری از ما قرار دارد، منطقه بزرگی از آسمان را پوشش می‌دهد و بیش از ۵ درجه از آسمان را در بر می‌گیرد. البته این تصویر فقط یک درجه از آسمان را نشان می‌دهد، چیزی در حدود اندازه زاویه‌ای ۲ ماه کامل. 

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

طلوع زمین از فضاپیمای اوریون

هشت میلیارد نفر در این تصویر که از فضا در تاریخ ۲۱ نوامبر ۲۰۲۲ گرفته شده، به زودی ناپدید می‌شوند.

در روز ششم ماموریت آرتمیس ۱، سیاره زمین که خانه‌ی آن‌هاست، پشت لبه‌ی روشن ماه در حال غروب است. این تصویر توسط دوربینی خارجی روی فضاپیمای اوریون گرفته شده که در حال دور شدن از زمین بود. اوریون در حال آماده شدن برای یک مانور نزدیک به سطح ماه بود که آن را تا فاصله ۱۳۰ کیلومتری از سطح ماه برد.

سرعتی که در این مانور به دست آمد، برای رسیدن به مداری دور از ماه استفاده شد. این مدار به این دلیل "دور" نامیده می‌شود که ۹۲ هزار کیلومتر دورتر از ماه است و "پادگرد" نام دارد چون جهت حرکت فضاپیما برخلاف جهت چرخش ماه به دور زمین است.

اوریون در تاریخ ۲۵ نوامبر وارد این مدار شد. هنگام چرخش به دور ماه، اوریون در تاریخ ۲۸ نوامبر به بیشترین فاصله خود از زمین رسید (کمی بیش از ۴۰۰ هزار کیلومتر)

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

ابرهای موج‌دار بالای رصدخانه لاس کامپاناس

این ابرها چه اتفاقی براشون افتاده؟ شاید به نظر بیاد که این ابرهای بلند و نازک به سمت بالای یک تپه اشاره می‌کنند و شاید یک رصدخانه معروف جهانی اونجا باشه، اما فقط بخشی از این درسته.

در مورد ابرها، این شکل‌گیری به خاطر جریان‌های هوای موج‌دار و دوره‌ای در لایه‌های پایین جو زمین به وجود آمده. ابرهای موج‌دار (Undulatus)، که نوعی از ابرهای Asperitas هستند، در نقاطی شکل می‌گیرند که هوا به اندازه کافی خنک باشه تا قطرات آب کدر به وجود بیاد. زاویه باز این تصویر باعث شده که به نظر برسه ابرها بالای تپه به هم می‌رسند.

اما در مورد زمین، واقعاً یک رصدخانه معروف جهانی بالای اون قله وجود داره: رصدخانه لاس کامپاناس در بیابان آتاکامای شیلی که متعلق به موسسه علوم کارنگی هست. دو گنبد تلسکوپی که در تصویر دیده میشن، تلسکوپ‌های ۶.۵ متری مگلان هستند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

مجسمه‌های پیچیده‌ای از غبار در فضا

ستاره‌ها می‌توانند از ابرهای مولکولی متراکم و تاریکی که از آن‌ها به دنیا می‌آیند، مجسمه‌های پیچیده‌ای از غبار بسازند. ابزارهایی که ستاره‌ها برای این کار استفاده می‌کنند، نور پر انرژی و بادهای سریع ستاره‌ای هستند. گرمایی که تولید می‌کنند، غبار مولکولی تاریک را تبخیر کرده و باعث می‌شود گاز هیدروژن اطراف پراکنده شود و بدرخشد.

در این تصویر، یک خوشه باز جدید از ستاره‌ها به نام IC1590 در حال تکمیل شدن در اطراف ساختارهای پیچیده غبار بین‌ ستاره‌ای در سحابی نشری NGC 281 است که به دلیل شکل کلی‌اش به سحابی پک‌من معروف شده است.

ابر غبار درست بالای مرکز تصویر به عنوان یک "گلوبول بوک" طبقه‌بندی شده است، زیرا ممکن است تحت تأثیر گرانش فروپاشی کرده و یک یا چند ستاره را تشکیل دهد. سحابی پک‌من حدود ۱۰ هزار سال نوری دورتر و در جهت صورت فلکی ذات‌ الکرسی قرار دارد.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

LDN1471: حفره‌ای به شکل بادخورده

علت این ساختار غیر عادی به شکل سهمی چیست؟ این حفره روشن که به نام LDN1471 شناخته می‌شود، توسط یک ستاره در حال شکل‌گیری ایجاد شده است. این ستاره تازه متولد شده به عنوان منبع روشن در نوک این سهمی دیده می‌شود.

این ستاره جوان در حال تجربه جریان‌های ستاره‌ای است که با مواد اطراف در ابر مولکولی برساووش برخورد می‌کند و باعث روشن شدن آن می‌شود. ما فقط یک طرف این حفره را می‌بینیم؛ طرف دیگر توسط غبار تاریک پنهان شده است. شکل سهمی به دلیل گسترش حفره‌ای است که توسط بادهای ستاره‌ای ایجاد شده و با گذشت زمان بزرگ‌تر شده است.

دو ساختار دیگر هم در دو طرف این ستاره دیده می‌شود که به آن‌ها اشیای هربیگ - هارو می‌گویند و آن‌ها هم به دلیل برخورد جریان‌های ستاره‌ای با مواد اطراف به وجود آمده‌اند. اما علت خطوط روی دیواره‌های حفره هنوز ناشناخته است.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

پلوتو در شب

این تصویر سایه‌دار، سمت شب پلوتو را نشان می‌دهد. در این نمای خیره‌کننده از فضا، خورشید ۴.۹ میلیارد کیلومتر (تقریباً ۴.۵ ساعت نوری) پشت این دنیای کم‌ نور و دور قرار دارد.

این عکس در جولای ۲۰۱۵ توسط فضاپیمای نیوهورایزنز گرفته شده است، زمانی که این فضاپیما حدود ۲۱ هزار کیلومتر از پلوتو فاصله داشت و تقریباً ۱۹ دقیقه از نزدیک‌ترین عبور خود از کنار پلوتو گذشته بود. این تصویر، پلوتو را که در کمربند کویپر قرار دارد، در یک سیلوئت دراماتیک نشان می‌دهد و همچنین لایه‌های مه‌ آلود و پیچیده‌ جو نازک آن را آشکار می‌کند.

در بالای تصویر، چشم‌انداز هلالی غروب شامل مناطق جنوبی دشت‌های یخی نیتروژن است که اکنون به طور رسمی به نام "اسپوتنیک پلانیتیا" شناخته می‌شوند و کوه‌های ناهموار یخی آب در منطقه "نرگای مونتس" دیده می‌شوند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

آپولو ۱۲ و سورویور ۳

عینک‌های قرمز / آبی‌تون رو بزنید و به سمت غربی "اقیانوس طوفان‌ها" روی سطح ماه نگاه کنید. این تصویر سه‌ بعدی، فضانورد آپولو ۱۲، پیت کنراد رو نشون میده که در نوامبر ۱۹۶۹ به فضاپیمای سورویور ۳ سر میزنه.

سورویور ۳ حدود ۲ و نیم سال قبل، در آوریل ۱۹۶۷ در دامنه داخلی یک دهانه کوچک فرود آمده بود. در افق و پشت دیواره دور دهانه، ماژول قمری آپولو ۱۲ به نام "اینتریپید" کمتر از ۲۰۰ متر دورتر فرود آمده بود، فاصله‌ای که به راحتی با راه رفتن روی ماه قابل پیمودن بود.

این تصویر سه‌ بعدی با دقت از دو عکس جداگانه (AS12-48-7133، AS12-48-7134) که روی سطح ماه گرفته شده بودن، ساخته شده. این عکس‌ها صحنه رو از دو زاویه کمی متفاوت نشون میدن، تقریباً به اندازه فاصله بین دو چشم انسان.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام

IC348 و Barnard3

این منطقه‌ بزرگ و مه‌ آلود نزدیک به ستاره‌ درخشان اُمیکرون پرسئی، تصویری از تضادهای کیهانی را به نمایش می‌گذارد. در این تصویر تلسکوپی، مجموعه‌ای رنگارنگ از غبار، گاز و ستاره‌ها دیده می‌شود که حدود ۳ درجه از آسمان را در لبه‌ ابر مولکولی پرسئوس، در فاصله‌ای حدود ۱۰۰۰ سال نوری از ما، پوشش می‌دهد.

ستاره‌ اُمیکرون پرسئی که در هاله‌ای آبی‌ رنگ از غبار و نور منعکس‌ شده از ستارگان قرار گرفته، کمی به سمت چپ مرکز تصویر دیده می‌شود. درست زیر آن، خوشه‌ ستاره‌ای جوان IC348 قرار دارد که به‌ تازگی توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب مورد بررسی قرار گرفته است.

در قسمت بالای راست تصویر، ابر غبار تیره و میان ستاره‌ای Barnard3 به شکل سایه‌ای در برابر درخشش قرمز رنگ گاز هیدروژن دیده می‌شود. این غبارهای کیهانی معمولاً ستارگان تازه‌ متولد شده و اجرام ستاره‌ای جوان را از دید تلسکوپ‌های نوری پنهان می‌کنند.

خبرهای بیشتر را در شبکه‌های اجتماعی بخوانید:

تلگرام

اینستاگرام