مادامی که چیزی آن بالاست؛ پایان کار فرا نرسیده است

METAR Mehrabad Airport METAR Shiraz Airport

بررسی پرونده یک شایعه

نویسنده: نگار دادفر

مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا

 

در هفته‌های اخیر که بازار شایعات داغ داغ بود، شایعه‌ای با سرعت در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شد مبنی بر اینکه یک شهاب سنگ بزرگ در دهم اردیبهشت ماه با زمین برخورد خواهد کرد که باعث نابودی آن می‌شود. اما واقعیت ماجرا چیست؟

www.instagram.com/p/B_kUUlxJYqX/?igshid=4uq87cghoffo

در دانش ستاره شناسی به سنگ‌های بسیار بزرگ آسمانی که با قطری معادل چند کیلومتر اغلب در کمربندی موسوم به"کمربند سیارک‌ها" واقع در بین سیاره بهرام (مریخ) و هرمز (مشتری) قرار دارند، سیارک گفته می‌شود اما گاهی جاذبه قدرتمند خورشید این سیارک‌ها را از مدار خود خارج ساخته و به مرزهای داخلی منظومه شمسی که زمین نیز در آن قرار دارد می‌کشاند که اگر مدار آن‌ها با مدار زمین تلاقی داشته باشد، ممکن است روزی برای زمین خطرناک باشند؛ البته چنین امری بسیار نادر است. سیارکی که اخیرا بسیار خبرساز و جنجالی شده بود، (1998OR) 52768 نام دارد که همان گونه که از نحوه نامگذاری آن نیز پیداست، نخستین بار در سال ۱۹۹۸ میلادی رصد شد. بر اساس محاسبات عددی و بررسی مدار این سیارک، زمان عبور آن از نزدیک زمین، ۲۹ آوریل ۲۰۲۰ (۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۹) و با سرعت بیش از ۳۱ هزار کیلومتر بر ساعت پیش بینی شده بود. اما شوربختانه کاسبان شایعه با سوء استفاده از این خبر و آسمان به ریسمان بافتن، مدعی شده بودند شهاب سنگ بزرگی در تاریخ مذکور با زمین برخورد خواهد کرد. این شایعه در روزهایی که

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

تن ما به #ماه ماند که ز عشق می‌گدازد

دل ما چو چنگ #زهره که گسسته تار بادا

به گداز ماه منگر به گسستگی زهره
تو حلاوت غمش بین که یکش هزار بادا
حضرت مولانا

 

هم اکنون شاهد همنشینی (مقارنه / همیستانی) هلال شب سوم ماه مبارک رمضان ۱۴۴۱ و سیاره درخشان ناهید (زهره) با جدایی زاویه‌ای ۶.۳ درجه در افق غربی آسمان هستیم.
با کمی دقت می‌توانید نور #زمین_تاب را‌ نیز گرداگرد ماه مشاهده کنید. زمین تاب در حقیقت نور خورشید است که از زمین بازتاب شده، به ماه رسیده و سپس توسط ماه انعکاس می‌یابد.

 

عکس: سجاد صیادی

 

🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

ستارگان رشته اصلی

ستارگان با شروع سوزاندن هیدروژن در هسته خود وارد #رشته_اصلی می‌شوند. به محض آغاز فعالیت‌های هسته‌ای و به تناسب شروع فرایند، اصطلاحا ستاره در رشته اصلی دارای سن صفر است. حیات یک ستاره در رشته اصلی بسیار با ثبات است. زیرا فشار فعالیت‌های هسته‌ای در هسته‌ی ستاره در مقابل گرانش ستاره که تلاش می‌کند تمامی جرم آن را در مرکز متراکم سازد، توازن ایجاد می‌کند. یک ستاره بیشتر عمر خود را در رشته اصلی خواهد گذراند و در نتیجه حدود ۹۰ درصد ستارگانی که در آسمان رویت می‌شوند، می‌باشند. دوره یک ستاره در رشته اصلی به جرم آن بستگی دارد. هر چه جرم ستاره بیشتر باشد، هسته آن چگال‌تر و داغ‌تر است و در نتیجه با سرعت بیشتری هیدروژن را به هلیوم تبدیل می‌کند. مادامی که ستاره در رشته اصلی قرار دارد، از رابطه درخشندگی- حجم تبعیت خواهد کرد. این بدان معناست که قدر مطلق یا درخشندگی یک ستاره دلالت بر جرم آن می‌کند. خورشید ما به نسبت ستاره کوچکی در رشته اصلی می‌باشد و در حدود ۱۰ میلیارد سال در رشته اصلی باقی خواهد ماند.

 

گردآورنده: نگار دادفر
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

سحابی‌های سیاره‌ای

هاله‌های داغ مواد ستاره‌ای هستند که ستارگان در حال مرگ بر آنها فرو می‌ریزند. ویلیام هرشل در سال ۱۷۸۵ این سحابی‌ها را به خاطر ظاهر قرص مانندی که در تلسکوپ‌های قرن هجدهمی آن زمان داشتند، سیاره‌ای نامید. شامل برخی از شگفت انگیزترین مناظر کیهانی می‌شوند که در اثر میدان‌های مغناطیسی و حرکت مداری سیستمهای ستاره‌ای دوتایی به اشکال مختلفی در آمده‌اند. این سحابی‌ها از گازهای کم چگالی تشکیل می‌شوند که توسط ستارگان کم جرم در طول دوران غول سرخی زندگی‌شان به بیرون پرتاب شده‌اند و در اثر پرتوهای فرابنفش آزاد شده‌ هسته‌های داغ داخلی ستارگان در حال مرگ، داغ شده‌اند. این مرحله از زندگی‌ ستارگان نسبتا کوتاه است. در نهایت، سحابی سیاره‌ای مواد خود را دوباره در محیط بین ستاره‌ای پخش می‌کند و با این کار با استفاده از عناصری که به وسیله ستاره مادر تولید شده است، ماده موجود در خلا تقویت می‌شود. ستارگان مرکزی در جزء داغ‌ترین ستارگان شناخته شده هستند.

 

گردآورنده: نگار دادفر
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

نجوم و ادبیات؛ پیوندی ناگسستنی

ادبیات غنی پارسی لبریز از اشعار عارفانه و عاشقانه‌ای است که، علاوه بر اینکه قلب را وسیع و روح را لطیف می‌سازد، هر دو را جلا می‌دهد تا زنگار از وجودمان بزدایند. در این میان، اشعار شیرین #سعدی که همه‌ی ما کم و بیش با آن آشنا هستیم جایگاه سترگ و انکار ناپذیری در ادبیات‌ کشورمان دارد. همزمان با یکم اردیبهشت ماه، روز بزرگداشت شیخ اجل سعدی شیرازی، تلاش خواهیم با گذری اجمالی‌ بر یکی از زیباترین اشعار این شاعر پارسی‌ گو، به صورت خلاصه‌وار به ارتباط بین #ادبیات و #نجوم بپردازیم. در همین راستا و در ادامه‌ی این یادداشت، ضمن آشنایی با یکی از مشهورترین ستارگان آسمان شب، با بررسی یک نمونه خواهیم دید استاد سخن چگونه به زیبایی از این واژه در شعر خود استفاده کرده است. آنچنان که می‌خوانیم:

از در درآمدی و من از خود به در شدم
گفتی کز این جهان به جهان دگر شدم

گوشم به راه تا که خبر می‌دهد ز دوست
صاحب خبر بیامد و من بی‌خبر شدم

چون شبنم اوفتاده بُدم پیش آفتاب
مهرم به جان رسید و به عیوق بر شدم

گفتم ببینمش مگرم درد اشتیاق
ساکن شود بدیدم و مشتاق‌تر شدم

ستاره درخشان و زرد رنگ "عیوق" که در زبان پارسی به آن "سروش" و "بُزبان" و در زبان لاتین "Capella" می‌گویند، یکی از مشهورترین ستارگان آسمان و پرنورین ستاره پیکر آسمانی ارابه ران (Auriga) است. این ستاره که به عنوان

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

کتابی برای تمام فصول!!

کتابی برای تمام فصول!!

کتاب "راهنمای هفتگی آسمان شب" پدیده‌های رصدی مربوط به هر هفته از جمله بارش‌ها و رگبارهای شهابی، اجرام آسمانی، نحوه یافتن صورت‌های فلکی و توضیح مختصری درباره داستان و افسانه‌هایشان را بازگو می‌کند. مقدمه‌‌ی این کتاب به ارائه توضیحاتی در خصوث مفاهیم اولیه ستاره شناسی مانند سمت‌ها در آسمان، ماهیت درجه‌ها، قدر و نامگذاری ستارگان و . . . که آشنایی با آنها برای شروع آموختن ستاره شناسی لازم است، می‌پردازد و در ادامه، کتاب به ۴ فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان تقسیم می‌شود که مهم‌ترین رویدادهای هر فصل را هفته به هفته بررسی می‌کند. این کتاب که توسط "جِف کانیپ" به رشته تحریر در آمده، توسط "مهندس احمد دالکی" به زبان پارسی ترجمه شده و موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی نیز آن را در ۱۷۶ صفحه منتشر کرده است.

 

پی نوشت: مطالعه این کتاب ارزشمند به تمامی ستاره شناسان آماتور و علاقه مندان توصیه می‌شود.


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

۱۰ سوال متداول درباره کاوشگرهای وُویجر (Voyager) - بخش چهارم (پایانی)



www.instagram.com/p/B_FvqAIJSu0/?igshid=1bes4b6zmkztf

ماموریت استثنایی دوقلوهای نام آشنای #وویجر، از ابتدای پرتاب‌شان تاکنون باعث کنجکاوی بسیاری از مردم، به ویژه علاقه‌مندان به نجوم و فضا درباره آنها شده است. در ادامه به بررسی ۱۰ سوال پرتکرار و جالب درباره کاوشگرهای وویجر که در موتور جستجوی گوگل جستجو شده است می‌پردازیم:

۹- چه چیزی موجب شده است که این کاوشگرها بتوانند به این سرعت‌های بسیار زیاد برسند؟
پاسخ: وویجر ۱ به کمک نیروی پیشران اولیه خود به سمت سیاره مشتری پرتاب شد و به کمک گرانش این سیاره، سرعت آن به طرز چشمگیری افزایش یافت و به سمت زحل تغییر مسیر داد. به همین ترتیب به سمت اورانوس و سپس نپتون پیش رفت و از کنار آن راه فرار از منظومه شمسی را پیش گرفت. مسیر حرکت وویجر ۲ نیز مشابه وویجر ۱ است، با این تفاوت که از کمک گرانشی نپتون استفاده نکرد. زیرا وقتی به مدار آن رسید در جای دیگری حضور داشت.

۱۰- هم اکنون کاوشگرهای وویجر هر یک به سمت کدام ناحیه از فضا در حال سفر هستند؟
وویجر ۱ راه صورت فلکی "مارافسای" را در پیش گرفته و وویجر ۲ در حال حرکت به سمت صورت فلکی "طاووس" (یک صورت فلکی جنوبی) است.
همچنین می‌توانید مسیر حرکت وویجرها و چند کاوشگر دیگر را در لینک زیر مشاهده کنید:
https://www.heavens-above.com/SolarEscape.aspx

پایان

مترجم: مهران رحیمی
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

۱۰ سوال متداول درباره کاوشگرهای وُویجر (Voyager) - بخش سوم

۱۰ سوال متداول درباره کاوشگرهای وُویجر (Voyager) - بخش سوم

ماموریت استثنایی دوقلوهای نام آشنای #وویجر، از ابتدای پرتاب‌شان تاکنون باعث کنجکاوی بسیاری از مردم، به ویژه علاقه‌مندان به نجوم و فضا درباره آنها شده است. در ادامه به بررسی ۱۰ سوال پرتکرار و جالب درباره کاوشگرهای وویجر که در موتور جستجوی گوگل جستجو شده است می‌پردازیم:

۷- دوربین‌های وویجر تاکنون چه تصاویری را ثبت کرده‌اند؟
پاسخ: در لینک زیر مربوط به وب سایت "آزمایشگاه پیشران جت ناسا" می‌توانید آرشیو تصاویر واقعی ثبت و ارسال شده توسط کاوشگرهای وویجر را مشاهده کنید:

https://voyager.jpl.nasa.gov/galleries/images-voyager-took/

۸- هم اکنون هر یک از کاوشگرها با چه سرعتی در حال حرکت هستند؟
پاسخ: در حال حاضر سرعت حرکت وویجر ۱ نسبت به خورشید به حدود ۱۷ کیلومتر بر ثانیه (۳.۶ واحد نجومی در سال) و سرعت وویجر ۲ به حدود ۱۵.۳ کیلومتر بر ثانیه (۳.۲ واحد نجومی در سال) رسیده است.

ادامه دارد . . .

https://www.instagram.com/p/B-_5JVdJf-Z/?igshid=ev96196f2zc3

 

مترجم: مهران رحیمی
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

منبعی برای شناخت صورت‌های فلکی

کتاب "صورت‌های فلکی" یکی از بهترین کتاب‌های موجود برای یادگیری و یافتن #صورت‌های_فلکی و برخی اجرام آسمان شب است که همه صورت‌های فلکی ثبت شده در اتحادیه بین المللی نجوم را در خود جای داده است و توسط دکتر گری مکلر، دکتر مارک چارترند و ویل تریون به رشته تحریر در آمده و مهندس احمد دالکی آن را به فارسی ترجمه کرده است.

در ابتدای این کتاب که تمامی ۸۸ صورت فلکی آسمان، مساحت آنها، ستاره‌های مهم، بهترین زمان رصد و دیگر جزئیات را برای خواننده توضیح داده است؛ روشهای رصدی، اصطلاحات مهم ستاره شناسی، کره آسمان، دایره البروج و . . . توضیح داده شده تا ذهن خواننده برای فراگیری صورت‌های فلکی آماده شود. در انتهای کتاب نیز ضمیمه‌های متفاوتی وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به جدول ستارگان نیمکره جنوبی که اکثر ساکنین نیمکره شمالی آن‌ها را نمی‌شناسند اشاره کرد. کتاب صورت‌های فلکی را موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی در ۱۹۲ صفحه منتشر کرده است.


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

۵۹ سال قبل در چنین روزی (۱۲ آوریل ۱۹۶۱) در یک رویداد تاریخی و مهم، پای نخستین انسان به فضا باز شد

در این روز، یوری گاگارین‌ به وسیله فضاپیمای وُستوک ۱ به فضا رفت و طی ۱۰۸ دقیقه، مدار زمین را پیمود و به سلامت به زمین بازگشت. سازمان ملل متحد به افتخار این فضانورد و به یاد نخستین سفر انسان به فضا، ۱۲ آوریل را به عنوان #روز_فضانورد نامگذاری نموده است. همچنین هر ساله در این زمان جشنی تحت عنوان شب یوری توسط ستاره‌شناسان آماتور و علاقه‌مندان به فضا در بسیاری از کشو‌رها از جمله کشور عزیزمان ایران برگزار می‌شود که متاسفانه شرایط خاص امسال اجازه برگزاری چنین مراسمی را نمی‌دهد. این جشن برای بزرگداشت دو رخداد بزرگ و مجزا از هم در عرصه فضانوردی، یعنی سالروز سفر نخستین انسان به فضا و سالروز پرتاب نخستین شاتل فضایی ناسا به فضا در ۱۲ آوریل ۱۹۸۱ می‌باشد.


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

خبر خوب برای شیفتگان کتاب و کتابخوانی

در روزهایی که برای قطع زنجیره انتقال بیماری کرونا باید #در_خانه_بمانیم، مطالعه کتاب خصوصا در زمینه نجوم و کیهان یک سرگرمی آموزنده و بسیار مفید محسوب می‌شود‌؛ با توجه به این موضوع و همچنین در راستای ترویج فرهنگ پسندیده کتابخوانی و افزایش سرانه مطالعه کتاب، قصد داریم از این پس مهم‌ترین کتاب‌های حوزه نجوم و کیهان شناسی را به شما مخاطبین فرهیخته و دوستدار کتاب معرفی نماییم. باشد که بتوانیم دین خود را در این زمینه نیز ادا کنیم.

 

هیئت تحریریه ستاره شناسی فسا

 

اگر رسانه ستاره شناسی فسا را مفید ارزیابی می‌کنید، آن را به دوستان خود معرفی کنید.

لطفا با انعکاس انتقادات، پیشنهادات و نقطه نظرات خود، ما را راهنمایی فرمایید.


 @fasaastronomyadmin

 


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

۱۰ سوال متداول درباره کاوشگرهای وُویجر (Voyager) - بخش دوم



ماموریت استثنایی دوقلوهای نام آشنای #وویجر، از ابتدای پرتاب‌شان تاکنون باعث کنجکاوی بسیاری از مردم، به ویژه علاقه‌مندان به نجوم و فضا درباره آنها شده است. در ادامه به بررسی ۱۰ سوال پرتکرار و جالب درباره کاوشگرهای وویجر که در موتور جستجوی گوگل جستجو شده است می‌پردازیم:

۴- کاوشگرها تا چه اندازه می‌توانند از ما دور شوند؟
پاسخ: تا زمانی که بتوان داده‌های علمی آنها را دریافت کرد، وویجر ۱ تقریبا ۲۲.۱ میلیارد کیلومتر و وویجر ۲ تقریبا ۱۸.۴ میلیارد کیلومتر از خورشید فاصله گرفته‌اند.

۵- آیا وویجر هنوز قابلیت عکس برداری دارد؟
پاسخ: پس از اینکه وویجر ۱ آخرین تصویر خود (پرتره خانوادگی منظومه شمسی) را در ولنتاین ۱۹۹۰ ثبت کرد، دوربین‌هایش خاموش شدند تا توان الکتریکی و حافظه مورد نیاز برای دستگاه‌های ضروری‌تر ذخیره شود. نرم افزارهای کنترل کننده‌ی دوربین‌های هر دو کاوشگر نیز حذف شدند و کامپیوترهای زمینیِ آنالیز کننده‌ی تصاویر دیگر وجود ندارند.

۶- آیا امکان بازگردانی قابلیت تصویر برداری آنها وجود دارد؟
پاسخ: حتی اگر بتوان کامپیوتر‌های زمینی را بازسازی و نرم افزارها را دوباره بارگذاری کرد و همچنین دوربین‌ها بتوانند روشن شوند، نمی‌توان گفت که قطعاً کار خواهند کرد. افزون بر این، جایی که وویجرها اکنون حضور دارند بسیار تاریک است و چیزی جز چند ستاره برای عکس گرفتن وجود ندارد. در حالی که شما می‌توانید همان ستاره‌ها را با یک تلسکوپ آماتوری از حیاط خانه خود بسیار واضح‌ تر ببینید!

ادامه دارد . .‌ .

www.instagram.com/p/B-zpWOvpI3X/?igshid=17bam5kd8cfka

 

مترجم: مهران رحیمی
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا

 


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

ثبت نخستین عکس واقعی از سیاهچاله‌ای پر جرم

یک سال پیش در چنین روزی (۱۰ آوریل ۲۰۱۹) برای نخستین بار در تاریخ، یک عکس واقعی از سیاهچاله‌ای پر جرم انتشار یافت.
این عکس که توسط "تلسکوپ افق رویداد" (EHT) گرفته شده است، در واقع حلقه‌ای از گاز و غبار را نشان می‌دهد و نمای کلی از #سیاهچاله بزرگ و پر جرمی که در مرکز کهکشان M87 قرار دارد را ترسیم می‌کند. این ابَر سیاهچاله با ۵۵ میلیون سال نوری فاصله از زمین، جرمی معادل ۶.۵ میلیارد برابر جرم خورشید دارد! #تلسکوپ_افق_رویداد شبکه‌ای از ۸ تلسکوپ رادیویی از قطب جنوب تا اسپانیا و شیلی را تشکیل می‌دهد و در این پروژه حدود ۲۰۰ دانشمند نقش داشته‌اند. "شیپر دوئلمن" مدیر تلسکوپ افق رویداد و همکار ارشد تحقیقات دانشگاه هاروارد می‌گوید سیاهچاله‌ها اسرار آمیزترین اجرام جهان را به وجود آورده‌اند. ما آنچه را که فکر می‌کردیم غیرقابل مشاهده است؛ دیدیم و حال ما از سیاهچاله‌ای عکس گرفته‌ایم!

 

مترجم: نگار دادفر
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

تپ اختر (پالسار / Pulsar)

ستاره‌های نوترونی فوق العاده کوچک‌ هستند به نحوی که شعاع‌هایی در حدود چند ده کیلومتر اما چگالی بسیار زیادی در حدود ۱۰۰ میلیارد کیلوگرم بر سانتی متر مکعب دارند! این ستاره‌ها با سرعت بسیار زیاد دوران می‌کنند؛ برخی از آنها در هر ثانیه هزار بار به دور خود می‌چرخند. ستاره‌های نوترونی دارای میدان مغناطیسی نیرومندی هستند؛ شدت میدان مغناطیسی در بعضی از آنها بیلیون‌ها برابر میدان مغناطیسی در سطح زمین است. الکترون‌هایی که از بیرون به داخل این میدان پرتاب می‌شوند، سرعتشان کاهش می‌یابد و به گسیل اشعه می‌پردازند. پالس‌هایی از این اشعه که به زمین می‌رسند، همان پالس‌هایی است که به تپ اخترها نسبت داده می‌شود.
بنابراین تپ اخترها ستاره‌های نوترونیِ دواری با میدان‌های مغناطیسی بسیار قوی هستند که تابشی به صورت پالس گسیل می‌کنند. این پالس‌ها در بیشتر موارد پالس‌های رادیویی است. نخستین #تپ_اختر در سال ۱۹۶۷ به وسیله منجمان دانشگاه کمبریج کشف شد.

 

گردآورنده: نگار دادفر
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

۱۰ سوال متداول درباره کاوشگرهای وُویجر (Voyager) - بخش نخست



ماموریت استثنایی دوقلوهای نام آشنای #وویجر، از ابتدای پرتاب‌شان تاکنون باعث کنجکاوی بسیاری از مردم، به ویژه علاقه‌مندان به نجوم و فضا درباره آنها شده است. در ادامه به برسی ۱۰ سوال پرتکرار و جالب درباره کاوشگرهای وویجر که در موتور جستجوی گوگل جستجو شده است می‌پردازیم:

۱- آیا کاوشگرهای وویجر از منظومه شمسی خارج شده‌اند؟
پاسخ: با اینکه هر دوی آنها از "هورسپهر" عبور کرده و به فضای میان ستاره‌ای وارد شده‌اند، ولی طبق تعریف علمی موجود برای مرز منظومه شمسی، حداقل ۳۰۰ سال دیگر باید به حرکت خود ادامه دهند تا بتوان آنها را خارج از محدوده منظومه شمسی به حساب آورد. اینکه گفته می‌شود آنها از منظومه شمسی خارج شده‌اند از نظر علمی نادرست است.

۲- آیا این دو کاوشگر هنوز در حال مخابره اطلاعات هستند؟
پاسخ: وویجر ۱ و ۲ بعد از حدود ۴۲ سال فعالیت هنوز با "شبکه فضای دور دست ناسا" در ارتباط هستند و سیگنال‌هایی را دریافت و ارسال می‌کنند و احتمالاً این ارتباط تا سال ۲۰۳۶ ادامه پیدا خواهد کرد اما تا سال ۲۰۲۰ انرژی لازم برای فعالیت دستگاه‌های علمی پیشرفته‌شان به پایان می‌رسد و فقط می‌توانند پالس‌هایی ارسال کنند که ارزش علمی آنچنانی ندارد.

۳- چه قدر طول می‌کشد که داده‌های ارسالی آنها به زمین برسد؟
پاسخ: امواج رادیویی وویجر ۱ تقریبا ۱۹ ساعت و امواج وویجر ۲ تقریبا ۱۶ ساعت پس از ارسال به زمین می‌رسند.

ادامه دارد . . .

 

www.instagram.com/p/B-uXHA6pO-R/?igshid=lnqpwwz1ugpi

 

مترجم: مهران رحیمی
مدرس رصدخانه و مرکز علمی‌ شهرداری فسا

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

نخستین و بزرگ‌ترین اَبَر ماه سال ۱۳۹۹ خورشیدی و 2020 میلادی

در ساعت ۲۲:۳۹ دقیقه شامگاه سه‌شنبه ۱۹ فروردین، "ماه" به کمترین فاصله خود با زمین رسید و در این زمان ۳۵۶۹۰۷ کیلومتر با زمین فاصله داشت. همچنین در ساعت ۷:۰۵ دقیقه بامداد چهارشنبه ۲۰ فروردین، "ماه" در گام کامل (بدر) قرار می‌گیرد.
بر این اساس به علت قرار گرفتن "ماه کامل" در "کمترین فاصله از زمین"، از سه‌شنبه شب تا بامداد چهارشنبه با پدیده‌ی "اَبَر ماه" (Super Moon) مواجه هستیم. این ماه کامل که به "ماه صورتی" نیز شهرت دارد، نخستین و بزرگ‌ترین #ابر_ماه سال ۱۳۹۹ می‌باشد‌.

 

عکس: امیرحسین دادفر


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

خبر خوب برای علاقه‌مندان به مستند‌های علمی

دانلود مجموعه مستند "مرز کیهانی"

در روزهایی که برای قطع زنجیره انتقال بیماری کرونا همچنان باید #در_خانه_بمانیم، تماشای مستند‌های علمی خصوصا در زمینه نجوم و کیهان یک سرگرمی آموزنده و مفید محسوب می‌شود‌. در همین راستا و با توجه به استقبال گسترده از #مستند‌های_علمی و درخواست‌های مکرر شما مخاطبین فرهیخته، می‌توانید از طریق لینک‌های زیر تمامی قسمت‌های مجموعه‌ مستند #مرز_کیهانی (Cosmic Front) را دانلود نمایید.

قسمت اول
قسمت دوم
قسمت سوم
قسمت چهارم
قسمت پنجم
قسمت ششم
قسمت هفتم

 

اگر رسانه ستاره شناسی فسا را مفید ارزیابی می‌کنید، آن را به دوستان خود معرفی کنید.

لطفا با انعکاس انتقادات، پیشنهادات و نقطه نظرات خود، ما را راهنمایی فرمایید.

 

 @fasaastronomyadmin

 

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

ویدیوی جالبی ببینید از مقایسه ابعاد سیارک‌های سامانه خورشیدی با وسعت ابَر شهر نیویورک!

بیشتر سیارک‌های سامانه خورشیدی در منطقه‌ی وسیعی بین مدار سیاره بهرام و هرمز، معروف به #کمربند_سیارکی قرار دارند. این کمربند اصلی سیارک‌ها، دارای بیش از ۲۰۰ سیارک با قطری بزرگ‌تر از ۱۰۰ کیلومتر می‌باشد. برخورد چنین سیارک‌های عظیمی با زمین باعث نابودی تمدن بشری خواهد شد!!


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

آشنایی با اصطلاحات نجوم

بلازار (Blazar):

سیاهچاله‌های بسیار پر جرم در مرکز کهکشان‌های دوردست، گاز و غبار اطراف خود را می‌بلعند اما این سیاهچاله‌ها نمی‌توانند مواد در حال سقوط را یکجا ببلعند و بخشی از مواد در نزدیکی افق رویداد با سرعتی نزدیک به سرعت نور به صورت فوران (جت) ذرات را به دو سوی فضا پرتاب می‌کند. چنانچه یک سر باریکه این ذرات در امتداد خط دید ما (به سوی زمین) باشد، اخترشناسان این جرم را #بلازار می‌نامند. این اجرام تابش شدیدی در طیف‌های الکترومغناطیس دارند اما گاهی تابش بسیار شدیدی در طیف گاما نیز گسیل می‌کنند به طوری که دیگر اجرام در این تابش ممکن است در فروغ بلازارها رنگ ببازند!

 

گردآورنده: نگار دادفر
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

هم اکنون می‌توانید در افق غربی شاهد همنشینی (مقارنه) تماشایی سیاره درخشان ناهید (زهره) و خوشه پروین باشید.

این همنشینی (همیستانی) با چشم غیر مسلح و بدون ابزار اپتیکی نیز قابل مشاهده است. خوشه پروین که با نام‌های هفت خواهران، ثریا، Pleiades و M45 نیز شناخته می‌شود، یک خوشه‌ی ستاره‌ای باز (open cluster) است که به سمت "شرق" نشانه رفته و راهنمای مناسبی برای جهت‌یابی در آسمان شب محسوب می‌شود.

 

اگر به دیدار این مقارنه زیبا رفتید، ببینید چند ستاره از ستارگان خوشه پروین را می‌توانید بشمارید؟؟


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

آشنایی با اصطلاحات نجوم

کوازار (اخترنما / اختروَش / Quasar):

اخترانماها ساکنان دوردست عالم‌اند. چشمه‌های ظاهراً نقطه‌ای که تابش بسیار شدید رادیویی گسیل می‌کنند. آنها را چشمه‌های رادیویی شبه ستاره‌ای هم می‌نامند. کوازارها (اخترنما) سیاهچاله‌هایی بی اندازه پر جرم‌اند که با جرمی یکصد میلیون برابر خورشید، در قلب کهکشان قرار دارند. این سیاهچاله‌، ستاره‌ها و مواد کهکشان گرداگردش را می‌بلعد و در این کار انرژی عظیمی تولید می‌کند. انرژی عظیم آنها از ناحیه‌ای به اندازه منظومه شمسی گسیل می‌شود. این انرژی هزار برابر انرژی همه ستاره‌های کهکشان ما است. تاکنون هزاران اخترنما شناسایی شده و تقریباً همه آنها به فاصله چند بیلیون سال نوری از ما قرار دارند. امروزه منجمان بر این باوراند که اخترنماها "دورترین" و "پرنورترین" نوع هسته‌های فعال کهکشانی هستند.

 

گردآورنده: نگار دادفر
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا


🔘 Add a comment

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

ستارگان سپهر دانش ستاره شناسی ایران (بخش دوم)

کهن سرزمین ایران به عنوان مهد فرهنگ و تمدن، از دیر باز زادگاه مفاخر و مشاهیری بوده است که جامعه علمی دنیا در مقابل خدمات سترگ آنها به منظور گسترش مرزهای بی کران دانش ستاره شناسی، سر تعظیم فرود آورده و مناطقی را در اجرام آسمانی به نام آنها ثبت کرده است. این مقاله که در ادامه مقاله پیشین (فسامهر، شماره 150) به رشته تحریر در می آید، به معرفی برخی دیگر از نیک مردان عرصه نجوم ایران می پردازد. 

خواجه نصیر الدین طوسی ستاره شناس و ریاضیدان شهیر ایرانی در سال 579 خورشیدی در طوس زاده شد. وی سنگ بنای رصدخانه مراغه را بنا نهاد و در کنار آن کتابخانه ای به وجود آورد که نزدیک به چهل هزار جلد کتاب در آن قرار داشت. وی کتاب ارزشمند زیج ایلخانی را بر اساس رصدهای انجام شده در رصدخانه مراغه تدوین کرد. آفتاب عمر این فیلسوف سرانجام در سال 653 خورشیدی در بغداد غروب کرد. به پاس خدمات ارزشمند خواجه نصیر،

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

ستارگان سپهر دانش ستاره شناسی ایران (بخش نخست)

انسان از هزاران سال پیش تا به امروز همیشه و در همه حال در جستجوی شگفتی های آسمان بالای سر خود بوده است. دانش ستاره شناسی تا آنجا به انسان کمک کرد که جایگاه خود در جهان هستی را بیابد و او را برای کنکاش ژرف تر در گیتی مشتاق ساخت. در این میان، دانشمندان و ستاره شناسان نامداری در سرتاسر کره خاکی پا به عرصه حیات نهادند که نقش بسزایی در توسعه و پیشرفت این دانش ایفا نموده اند و با افتخار می توان بیان کرد سرزمین کهن ایران به عنوان گهواره تمدن بشری، مهد پرورش نام آورانی همچون ابوریحان بیرونی، عبد الرحمن صوفی رازی، خیام و . . . می باشد که نام پر شکوه شان تا ابد بر تارک تاریخ جاویدان خواهد ماند و همچون ستاره ای تابناک می درخشد. در این مقاله و مقاله های آتی تلاش خواهیم نمود به صورت هر چند مختصر با برخی از مشاهیر ایران زمین که در عرصه نجوم فعالیت نموده اند، آشنا شویم.

ابوریحان محمد بن احمد بیرونی معروف به ابوریحان بیرونی در سال 352 خورشیدی در حوالی خوارزم متولد شد. وی تالیفات بسیاری در زمینه نجوم، هیات، منطق و حکمت دارد که از جمله تالیفات او در زمینه نجوم و جغرافیا، "قانون مسعودی" است. "آثار الباقیه" نیز یکی دیگر از تالیفات نجومی این دانشمند بزرگ می باشد که در آن انواع سالها (سال خورشیدی، قمری، یونانی و ایرانی) و مفهوم کبیسه تعریف شده است. اتحادیه بین المللی نجوم به پاس خدمات ارزنده این فیلسوف شهیر ایرانی،

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

پخش زنده بارش شهابی جوزایی

پخش زنده بارش شهابی جوزایی

بارش شهابی جوزایی مهم‌ترین بارش شهابی است که هر ساله از شامگاه ۲۲ تا سحرگاه ۲۳ آذر به اوج فعالیت خود می‌رسد. با توجه به اینکه امسال در این زمان ماه کامل در آسمان حضور دارد، بسیاری از شهاب‌ها دیده نخواهند شد. علاوه بر این، بررسی تصاویر ماهواره‌ای گویای این مطلب است که آسمان اغلب مناطق کشور ابری است و شانس چندانی برای دیدن شهاب‌های زیبای جوزایی از ایران وجود ندارد!
اما‌ با مراجعه به وب‌سایت زیر از ساعت ۷:۳۰ بامداد شنبه ۲۳ آذر به وقت تهران (۴ بامداد به وقت جهانی) می‌توانید این بارش را به صورت زنده و مستقیم مشاهده کنید. پیش بینی می‌شود ۱۵ الی ۲۰ شهاب در ساعت قابل مشاهده باشد.

 

https://www.virtualtelescope.eu/webtv/

 


🔘 Show comments

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

سحابی چشم گربه (Cat's Eye Nebula)

این سحابی که با نام‌های NGC6543 و Caldwell 6 نیز شناخته می‌شود، در واقع یکی از درخشان‌ترین و پیچیده ترین سحابی‌های سیاره‌ای است که با فاصله تقریبی ۳۰۰۰ سال نوری از ما و قدر ظاهری ۸.۳ در صورت فلکی اژدها قرار دارد. این عکس ترکیبی از یک تصویر مرئی تلسکوپ فضایی هابل و یک تصویر اشعه ایکس تلسکوپ فضایی چاندرا می‌باشد.

 

اعتبار عکس: NASA, ESA

 


🔘 Show comments

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

کهکشان M86

این‌ تصویر از تلسکوپ هابل، کهکشان M86 را نشان می‌دهد. با وجود اینکه بیش از ۲۳۵ سال پیش توسط ستاره شناس "شارل مسیه" کشف شده، طبقه بندی ریخت شناسی آن هنوز ناشناخته است. ستاره شناسان هنوز در مورد اینکه M86 کهکشانی بیضوی یا مارپیچ است، بحث می‌کنند.
این کهکشان که بخشی از خوشه کهکشانی سنبله است، در فاصله پنجاه میلیون سال نوری از زمین قرار دارد و با سرعت باور نکردنی ۵۴۳۰۰۰ مایل بر ساعت در حال حرکت در فضا است و مسیر فعلی‌، آن را در مواجهه با ما قرار می‌دهد!!


🔘 Show comments

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

جستجوی هوش فرازمینی

جستجوی هوش فرازمینی (SETI: search for extraterrestrial intelligence) یک واژه عمومی و مشترک میان محققانی است که برای یافتن حیات هوشمند در ماوراء زمین تلاش می‌کنند. ارسال امواج الکترومغناطیسی برای مخابره‌ی سیگنال‌ها از تمدن‌هایی در سیارات دیگر، مثالی از تلاشهای محققان در راستای یافتن حیات هوشمند می‌باشد. بررسی‌های علمی، اندکی بعد از ظهور رادیو در قرن نوزدهم آغاز شد و از سال ۱۹۸۰ تلاشهای جهانی بر این موضوع متمرکز شدند. در سال ۲۰۱۵ "استیون هاوکینگ" و یک میلیاردر روسی به نام "یوری میلنر" از تلاشی مستحکم که آن را «پذیرفتن پیشرفت» نامیدند، خبر دادند.


🔘 Show comments

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

بارش شهابی جباری امشب به اوج می‌رسد

بارش شهابی جباری یکی از بارش‌های سالانه است که با توجه به اینکه کانون بارش در صورت فلکی جبار (شکارچی) قرار دارد، به این نام نامگذاری شده است. دوره فعالیت این بارش هر ساله ۱۰ مهر آغاز می‌شود و ۱۶ آبان پایان می‌‌پذیرد که در این بین، سحرگاه ۳۰ مهر به اوج خود می‌رسد. مهم‌ترین دلیلی که باعث می‌شود این بارش شهابی بر خلاف صورت فلکی هم نامش چندان مشهور نباشد، پایین بودن "نرخ ساعتی سرسویی" (ZHR) آن است که در حدود ۲۰ شهاب در ساعت می‌باشد. ( مقایسه کنید با نرخ ساعتی سرسویی بارش شهابی برساوشی که حدود ۱۲۰ شهاب است) اما با این وجود تماشای شهاب‌های سریع آن، که با سرعت تقریبی و میانگین ۶۶ کیلومتر بر ثانیه همچون تیری تاریکی دل آسمان شب را می‌شکافند، خالی از لطف نیست.
منشا این بارش پاییزی، دنباله‌دار شناخته شده‌ی "هالی" است که در دو نقطه از نزدیکی زمین عبور می‌کند و دو بارش شهابی "جباری" و "اِتا دلوی" را به وجود می‌آورد.
همانگونه که در تصویر نیز مشاهده می‌کنید، کانون بارش جباری در نزدیکی ستاره سرخ فام صورت فلکی شکارچی یعنی ستاره "اِبط الجوزا" (Betelgeuse) قرار دارد که به دلیل "اثر پرسپکتیو" اینگونه به نظر می‌رسد که شهاب‌ها از این نقطه‌ی آسمان خارج می‌شوند. البته همیشه به خاطر داشته باشید که برای دیدن شهاب‌ها، نباید به کانون بارش خیره شد.

 

با این تفاسیر، همزمان با طلوع کانون بارش از سمت شرقِ شمالِ شرق (ENE) تا سپیده دم سه شنبه ۳۰ مهر فرصت دارید نظاره گر شهاب‌های جباری باشید. این بارش در سحرگاه به اوج خود می‌رسد البته حتی اگر وضعیت آب و هوا بر وفق مراد ستاره شناسان و علاقه مندان به نجوم باشد که برخی اوقات نیست! نور ماه با فاز تقریبی ۵۰ درصد باعث خواهد شد برخی شهاب‌های کم نور دیده نشوند. اما باز هم ناامید نشوید؛ افرادی که فقط یکبار بارش‌های شهابی را به تماشا نشسته‌اند، تصدیق می‌کنند که دیدن حتی یک شهاب هم لذت و هیجان وصف ناپذیری دارد. برای دیدن و یا عکس‌‌ برداری از این شهاب‌ها تا جایی که برایتان میسر است از مناطق پرجمعیت شهری و آلودگی‌های نوری فاصله بگیرید و منطقه‌ای امن، مناسب و صد البته بسیار تاریک در خارج از شهر را انتخاب کنید. البته حواستان به سرمای هوا نیز باشد چرا کم برودت هوا در مناطق خارج از شهر، پایین تر از مناطق شهری است. این نکته مهم را مثل همیشه باید یادآور شوم که تماشای بارش شهابی به هیچ ابزار اپتیکی نیاز ندارد. بهترین ابزار، چشمان تیزبین و مشتاق خودتان است.

 

سجاد صیادی

سردبیر ستاره شاسی فسا

 

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

فضانوردی که نخستین راهپیمایی فضایی تاریخ را انجام داد، درگذشت

الکسی آرخیپوویچ لئونوف علاوه بر فضانوردی به هنر نقاشی هم اشتغال داشته و عضو فرهنگستان هنری روسیه بوده. لئونوف در تمام مأموریت‌های فضایی‌اش، به همراه خود مداد رنگی و مداد شمعی به مدار زمین می‌برده و صحنه‌هایی را که از فضاپیما می‌دیده نقاشی می‌کرده‌ است. وی در دو مأموریت تاریخی شرکت داشته‌است: در مأموریت واسخود-۲ نخستین راهپیمایی فضایی را انجام داد و در پروژه آزمایشی آپولو-سایوز در نخستین همکاری بین‌المللی فضایی نقش مؤثری ایفا کرد.

در روز ۱۸ مارس ۱۹۶۵ میلادی فضاپیمای واسخود-۲ با رمز پرواز «الماس» از پایگاه فضایی بایکونور به فضا پرتاب شد. فرمانده پرواز پاول بلیایف و ناوبر آن الکسی لئونوف بود. الکسی در این پرواز یک بسته مداد شمعی با رنگ‌های مختلف نیز به همراه داشت! وی در مدار زمین ابتدا به محفظه هوایی متصل به فضاپیمای واسخود-۲ وارد شد و خود را به آرامی بیرون کشید. پس از چند ثانیه مکث، در حالی‌ که با کابل ایمنی به فضاپیما متصل بود، فضاپیما را رها کرد و در فضای بیکران شناور شد و بدین ترتیب #نخستین_راهپیمایی_فضایی را به نام خود ثبت کرد.‌
با توجه به مشکلاتی که در مرحله آماده سازی برای فرود پیش آمد، نهایتا فضاپیما در میان برف و در جنگل‌های انبوه تایگا در ۲۰۰۰ کیلومتری شهر پرم و بسیار دورتر از موقعیت برنامه‌ریزی شده فرود آمد. اما آن‌ها توانستند با فرستادن پیام‌های رادیویی، مرکز کنترل را از موقعیت دقیق خود مطلع سازند و بدین ترتیب از مرگ حتمی نجات یابند.

 

فیلم تاریخی، مهیج و دراماتیک Spacewalker همان گونه که از نام آن نیز پیداست، روایت کننده داستان نخستین راهپیمایی فضایی در قالب ماموریت واسخود ۱ و ۲ و برش‌هایی از زندگی الکسی لئونوف است.

الکسی آرخیپوویچ لئونوف سرانجام روز گذشته (11 اکتبر / ۱۹ مهر) در سن ۸۵ سالگی و در بیمارستان بوردانکو مسکو چشم از جهان فرو بست.

 

ما در هیئت تحریریه ستاره شناسی فسا خدمات ارزشمند این فضانورد به جامعه جهانی را ارج می‌نهیم و یاد او را گرامی می‌داریم‌.

 


🔘 Show comments

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار

هفته جهانی فضا

در سال ۱۹۹۹ مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای را تصویب کرد که به موجب آن، چهارم تا دهم اکتبر هر سال (۱۲ تا ۱۸ مهر) به عنوان هفته جهانی فضا انتخاب شد. هدف از این کار، ترویج و توسعه دانش فضایی و آشنا کردن مردم و جوانان با نقش فناوری فضایی در زندگی انسان‌ها روی زمین اعلام شد. این هفته حد فاصل دو رویداد مهم تاریخی است: ۴ اکتبر ۱۹۵۷ نخستین ماهواره جهان با نام اسپوتنیک-۱ توسط اتحاد جماهیر شوروی به فضا پرتاب شد و در ۱۰ اکتبر ۱۹۶۷ نخستین معاهده استفاده صلح‌آمیز از فضای ماورا جو در سازمان ملل به امضا رسید.

سازمان ملل و مسئولان انجمن هفته جهانی فضا، از تمامی گروه‌ها و تشکل‌ها در سراسر جهان خواسته‌اند تا در این هفته با اجرای برنامه‌های مختلف مانند برگزاری همایش‌ها و نمایشگاه‌های فضایی و اجرای مسابقات علمی نظر جوانان را به دانش فضایی جلب کنند.

کمیته جهانی برگزاری مراسم هفته فضا هر سال شعاری را برای آن در نظر می‌گیرد. هدف از این کار همسو کردن فعالیت‌ها و برنامه‌های گروه‌های مختلف در سراسر جهان در راستای هدفی مشترک است. برای سال ۲۰۱۹ میلادی شعار "ماه دروازه‌ای به سوی ستارگان" در نظر گرفته شده است.

 

مشاهده مطلب در کانال

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مرکز نجوم مهراستار